Toàn cảnh thảm kịch 39 thi thể trong thùng xe container ở Anh, nghi có nhiều người Việt

Rạng sáng ngày 23/10 (theo giờ địa phương), cơ quan cứu thương hạt Essex (Anh) nhận được cuộc gọi trình báo về một phát hiện ghê rợn bên trong thùng chiếc xe container đang đỗ ở khu công nghiệp Waterglade (thị trấn Grays, hạt Essex, cách thủ đô London nước Anh khoảng 32 km về phía Đông Bắc). Khi các nhân viên y tế mở cửa thùng xe, họ kinh hoàng phát hiện bên trong có thi thể của 39 người gồm 31 nam, 8 nữ trong tình trạng nằm chồng chất lên nhau, mặc rất ít quần áo và thậm chí là không mặc gì.

Ngay sau đó, tài xế xe container Maurice Robinson - người đầu tiên phát hiện ra sự việc đã bị bắt giữ để điều tra. Hiện nhà chức trách Anh đang khám nghiệm thi thể các nạn nhân để xác định danh tính, nguyên nhân tử vong. Dựa trên trang phục, đồ trang sức, hộ chiếu, giấy tờ tùy thân và các yếu tố khác, cảnh sát Anh sẽ thu thập các manh mối liên quan.

Một ngày sau phát hiện chấn động, cảnh sát Anh cho rằng tất cả nạn nhân đều là người Trung Quốc. Tuy nhiên, đến hôm 25/10, cơ quan này lại thông báo có một số tình tiết khiến họ chưa thể kết luận quốc tịch của tất cả các nạn nhân như dự báo ban đầu. Trong khi đó, dư luận tại Việt Nam và trên thế giới xuất hiện rất nhiều thông tin nghi ngờ có nhiều người Việt Nam trong số các nạn nhân. Một tổ chức của cộng đồng người Việt tại Anh có tên VietHome cho biết đã có hàng chục gia đình Việt Nam liên hệ với họ để nhờ tìm kiếm thông tin về người thân mất tích.

Ngày 27/10, tờ báo Anh Daily Mail đưa tin có thể có ít nhất 25 trong số 39 nạn nhân được tìm thấy trong container ở có thể là người Việt Nam. Rất nhiều gia đình Việt Nam đang lo ngại người thân của họ nằm trong số các nạn nhân. Một trong số đó là gia đình của công dân Việt Nam tên Phạm Thị Trà My, 26 tuổi. Người nhà My đã cung cấp thông tin cho hay trước khi mất liên lạc, My đã nhắn tin gửi cho mẹ với nội dung "con chết vì không thở được", "sang nước ngoài không thành", "xin lỗi mẹ"...

Theo thông tin từ Đại sứ quán Việt Nam tại Anh, ngay sau khi nhận được thông tin về vụ 39 thi thể trong container, Bộ Ngoại giao chỉ đạo Đại sứ quán làm việc với cảnh sát Anh xác minh thông tin về quốc tịch của các nạn nhân. Hiện Đại sứ quán Việt Nam đang theo dõi sát tình hình, phối hợp chặt chẽ cùng với các cơ quan chức năng của Anh và Việt Nam để thúc đẩy quá trình xác nhận danh tính nạn nhân và sẵn sàng các biện pháp bảo hộ công dân trong trường hợp có nạn nhân là công dân Việt Nam. Trong khi đó Cục Lãnh sự Bộ ngoại giao được chỉ đạo làm đầu mối phối hợp với các cơ quan chức năng trong nước, các địa phương, cung cấp thông tin liên quan từ Việt Nam để hỗ trợ xác nhận quốc tịch nạn nhân.

Đại sứ quán Việt Nam tại Anh cho biết, để nhận được sự hỗ trợ trong trường hợp cần trợ giúp, đề nghị các cá nhân, tổ chức liên hệ theo số đường dây nóng Bảo hộ công dân của Đại sứ quán Việt Nam tại Anh là: +44 7713 181501 hoặc số điện thoại của Tổng đài Bảo hộ công dân là: +84981 8484 84.

Theo nguồn tin của Daily Mail, kết quả điều tra ban đầu cho thấy, container chứa thi thể người mới vào lãnh thổ nước Anh được khoảng 70 phút trước khi bị phát hiện. Tài xế Maurice Robinson (25 tuổi, sinh ra ở Bắc Ireland) là người tiếp nhận nó từ cảng Purfleet. Người này khai rằng không hề hay biết bên trong container có chứa hàng gì. Qua điều tra ban đầu của cảnh sát Anh, trong chiếc xe container: Phần xe rơ-mooc chở thùng container được đăng ký biển số ở Bulgaria năm 2017 dưới tên một công ty do một phụ nữ người Ireland sở hữu, còn thùng container lại có liên quan tới một công ty đăng ký văn phòng ở Dublin (Ireland).

Xe rơ-mooc và thùng container sau đó thuộc về sở hữu của một công ty tên Global Trailer Rentals (GTR) Europe. Đây là một doanh nghiệp gia đình đã hoạt động hơn 15 năm, ở hạt Monaghan, Ireland. Công ty này cho biết họ đã cho một doanh nghiệp thuê xe rơ-mooc và thùng container từ ngày 15/10. Đây là lần đầu tiên doanh nghiệp này thuê container chở hàng của GTR Europe và GTR Europe cũng không thể biết doanh nghiệp này thuê nó vào việc gì. Xe rơ-mooc và thùng container sau đó được đưa đến cảng Zeebrugge (bên bờ biển tây bắc nước Bỉ) sau đó được vận chuyển bằng đường biển đến cảng Purfleet, hạt Essex (Anh) vào 0h30 sáng 23/10 (theo giờ địa phương).

Tờ Strait Times viết: "Chiếc container đông lạnh đã di chuyển từ thị trấn Zeebrugge của Bỉ tới Anh. Người đứng đầu thị trấn này – ông Dirk de Fauw nói ông tin rằng các nạn nhân đã chết trên chiếc thùng container trước khi nó tới cảng biển của Bỉ". Ông Dirk de Fauw của khẳng định các thùng hàng được theo dõi trong suốt quá trình vận chuyển: "Khả năng phá niêm phong, đưa 39 người vào trong và dán lại niêm phong mà không bị phát hiện là vô cùng thấp".

Ông Joachim Coens - Quản lý cảng Zeebrugge cho biết thùng container hoàn toàn không bị can thiệp trong hành trình đi từ cảng này đến Anh. "Thùng container đông lạnh hoàn toàn bị niêm phong tại khu cảng". Điều này đồng nghĩa với việc 39 nạn nhân có thể đã bị nhốt trong thùng đông lạnh ít nhất 10 giờ ở nhiệt độ -25 độ C. Trong khi đó, dữ liệu từ hệ thống định vị toàn cầu GPS cho thấy, sau khi được thuê, thùng container đã đi từ cảng Dublin, Ireland, đến Holyhead ở phía bắc xứ Wales đêm 15/10. Sau đó thùng container vượt biển qua lục địa châu Âu vào tối 16/10. Nó đi qua các thành phố Dunkirk và Lille (Pháp), Zeebrugge (Bỉ). Trong đó, Dunkirk nổi tiếng là nơi những kẻ buôn người săn lùng người di cư đang tìm cách vượt eo biển Manche sang Anh. Sau đó, từ ngày 17-22/10, thùng container đã đi lại giữa Anh và lục địa châu Âu hai lần.

Chiếc thùng container đã tới cảng biển của Bỉ lúc 2 giờ 49 phút chiều 22/10 (giờ địa phương). Sau đó, thùng container bắt đầu hành trình kéo dài 10 giờ đồng hồ vượt biển để đến Anh. Chiếc thùng container có mặt tại cảng Purfleet (hạt Essex, Anh) lúc 0h30 sáng 23/10. Còn về chiếc xe đầu kéo do Maurice Robinson điều khiển, cảnh sát Anh cho biết chúng được chở đi từ Dublin hôm 20/10 sau đó được tàu vận chuyển qua biển Ireland và cập cảng Anh tại North Wales. Lúc 1h05 ngày 23/10, tài xế Maurice Robinson gắn đầu kéo này với phần rơ-moóc của chiếc container tại thị trấn Purfleet rồi khởi hành tới thị trấn Grays. Camera bên ngoài một cửa hàng ghi lại được cảnh chiếc xe này phanh lại dọc đường và dường như rẽ vào một chỗ đỗ vào lúc 1h13. Khi cho xe đến khu công nghiệp Waterglade (thị trấn Grays) tài xế Robinson mở thùng xe và hốt hoảng phát hiện bên trong có nhiều người nên vội vã thông báo với nhà chức trách.

Ngay sau khi phát hiện vụ án mạng nghiêm trọng, tài xế xe đầu kéo người Bắc Ireland tên Maurice Robinson là người đầu tiên bị bắt giữ. Được biết, Maurice Robinson sống ở Portadown, hạt Co Armagh, Bắc Ireland. Tài xế này đã có bạn gái và sắp đón con đầu lòng. Trên trang cá nhân Facebook và Instagram, Robinson thường xuyên đăng các bài viết về chiếc xe tải mình điều khiển, đồng thời đề cập tới hai cái tên là "Polar Express" và "Scandinavian Express".

Sau Maurice Robinson, ngày 25/10, cảnh sát Anh cũng đã nhanh chóng đến nay bắt thêm ba nghi phạm nữa. Trong số đó có một cặp vợ chồng tên Thomas và Joanna Maher đều 38 tuổi, đến từ Bắc Ireland. Truyền hình Bulgaria đưa tin cặp vợ chồng này chính là chủ sở hữu chiếc xe đầu kéo mà tài xế Robinson điều khiển. Tuy nhiên họ nói với phóng viên rằng họ đã bán xe đầu kéo từ 13 tháng trước cho một công ty ở hạt Monaghan, gần nơi Robinson sinh sống. Không lâu sau đó, một người đàn ông 45 tuổi cũng bị bắt giữ do nghi ngờ có liên quan đến vụ án, người này được cho là bị bắt tại sân bay Stansted của London. Tuy nhiên, cả ba nghi phạm này đều nộp tiền bảo lãnh để được tại ngoại.

Trong khi đó, Maurice Robinson được xác định nằm trong đường dây quốc tế nhằm vận chuyển người nhập cư trái phép từ cuối năm 2018 và được đưa ra xét xử chiều này 29/10 với 39 cáo buộc ngộ sát, 2 cáo buộc buôn người và 1 cáo buộc rửa tiền. Robinson không đề xuất nộp bảo lãnh để được tại ngoại và sẽ bị giam đến ngày 25/11, trước khi phiên xử tiếp theo diễn ra tại tòa hình sự Old Bailey, London.

Theo lời nguồn tin có mặt tại hiện trường, khi mở cửa container các nhân viên phản ứng khẩn cấp hạt hạt Essex đã bị sốc khi thấy hàng chục thi thể chồng chất lên nhau. Cơ thể của các nạn nhân đã co cứng, có máu xung quanh một số thi thể và trên sàn container, những người ở gần cửa nhất còn bị sùi bọt mép. "Các nạn nhân có thể đã tự làm mình và những người khác bị thương trong nỗ lực tuyệt vọng để cố thoát ra ngoài. Có những dấu tay máu dọc theo cánh cửa, họ có lẽ đã đập mạnh vào đây để xin giúp đỡ. Các nạn nhân mặc ít quần áo", nguồn tin cho biết.

Các nạn nhân được cho là những người đến từ các quốc gia khác ngoài Anh với mục đích muốn nhập cư bất hợp pháp vào nước này. Cảnh sát Anh đang tập trung điều tra vào các tổ chức liên quan đến hoạt động buôn người, trong đó, các băng đảng mafia "đầu rắn" - chuyên đưa người trái phép từ Trung Quốc sang các nước phương Tây là đối tượng tình nghi hàng đầu đứng sau thảm kịch này.

Được biết, thủ đoạn của "đầu rắn" là dụ dỗ các nạn nhân bằng lời hứa hẹn đưa họ đến các phương Tây phát triển, để hưởng một cuộc sống tốt đẹp hơn. Sau khi thống nhất thỏa thuận với giá 30.000 bảng (38.000 USD), các "khách hàng" của "đầu rắn" sẽ được vận chuyển từ Phúc Kiến (Trung Quốc) qua các các con đường khác nhau. Chúng thường giấu các nạn nhân vào thùng container đông lạnh để qua mặt lực lượng kiểm tra ở biên giới vì máy quét nhiệt sẽ không thể phát hiện. "Thiết bị quét nhiệt không hoạt động với các thùng container đông lạnh bởi chúng quá lạnh và máy không thể phát hiện thân nhiệt của những người nấp bên trong" - tờ Daily Mail của Anh dẫn lời một nhân viên lực lượng biên giới.

Nếu được "vận chuyển" thành công, những người nhập cư bất hợp pháp sẽ bắt đầu trả tiền cho "đầu rắn" kể từ lúc họ nhận được việc làm và phải trả hết trong vòng ba năm. Nếu không trả đủ, "đầu rắn" sẽ gây áp lực lên gia đình các nạn nhân ở quê nhà và ép họ phải thanh toán số tiền. Theo điều tra của hãng tin nước Anh BBC, những nước có nhiều công dân không giấy tờ tìm cách nhập cảnh vào Anh nhất là Eritrea, Iraq, Afghanistan, Iran, Albania, Sudan, Pakistan, Syria, Ethiopia và Việt Nam. Trong giai đoạn 2013-2016, cảnh sát Anh đã thực hiện 27.860 vụ bắt người di cư do vượt biên trái phép. 2.482 người đã bị bắt vì tổ chức buôn người. Ước tính có 300.000-900.000 người đang sống bất hợp pháp ở Anh.

Bên cạnh đó, quy định Dublin của EU cũng là nguyên nhân khiến nhiều người tìm cách đến Anh. Quy định này yêu cầu rằng một cá nhân chỉ được tị nạn ở quốc gia an toàn đầu tiên họ đến. Vì vậy, những nạn nhân chấp nhận rủi ro, tham gia vào các hành trình nguy hiểm do những kẻ buôn người tàn nhẫn sắp xếp. Sự lỏng lẻo trong khâu quản lý, kiểm tra container nhập cảnh tại các cảng địa phương ít đông đúc, bao gồm Purfleet, Hull và Tilbury đã bị các đối tượng buôn người lợi dụng. Được biết, năm 2018 có khoảng 3,6 triệu xe tải và container vào Anh thông qua 40 cảng chính, nhưng hầu hết không bị kiểm tra.

Người dân địa phương ở cảng Purfleet cho biết thường xuyên nhìn thấy những nhóm người nhập cư lảng vảng, di chuyển từ xe tải xuống xe mini buýt. Những cuốn hộ chiếu bị vứt đi cũng thường xuyên được tìm thấy. Thậm chí có người nhập cư còn tiếp cận người dân địa phương để xin một đôi giày. Theo người dân, dù họ đã thông báo những điều này với chính quyền địa phương nhưng có vẻ như chính quyền không có hành động gì mạnh mẽ.

Trong khi đó một nhân viên an ninh cảng Purfleet nói: ''Họ có thể qua được cổng an ninh ở Zeebrugge và Purfleet vì thiết bị dò nhiệt không cảm ứng được những người trong xe đông lạnh. Những người này không có cơ hội sống sót nào cả. Dù chiếc thùng đông lạnh có bị tắt máy đông, họ cũng bị thiếu dưỡng khí và bất cứ ai ở trong đó quá lâu cũng sẽ chết ngạt".

Nhân viên an ninh cũng cho biết họ không kiểm tra mỗi thùng container đi qua cảng mà chỉ kiểm tra "ngẫu nhiên". Và những container đông lạnh càng ít khi bị mở ra vì lo sợ hư hại hàng hóa bên trong: ''Đây là một nơi rất bận rộn và bạn không thể kiểm tra hết mọi xe được. Chúng tôi không có nhiều thiết bị, nhân sự hay thời gian”.