Mánh khóe lừa đảo này được xây dựng thế nào?
Để dụ các nạn nhân bỏ tiền đầu tư vào đa cấp, các đối tượng đã móc nối cho người dân đi vay tiền với lời hứa lãi suất thấp, chỉ cần làm một hợp đồng thế chấp nhà, trong đó có điều khoản ghi rõ về việc tạm thời chuyển nhượng nhà. Sau khi làm xong các thủ tục vay ngân hàng, các đối tượng chỉ đưa lại cho nạn nhân một bản cam kết có dấu đỏ, ghi rõ thời hạn chuyển nhượng đất chỉ có kỳ hạn từ 3-5 năm, phụ thuộc vào nhu cầu vay vốn.
Bị cuốn vào những lời mời chào hứa hẹn về lượng bán sản phẩm khủng thu lời cao, các nạn nhân này sẵn sàng thế chấp tài sản để vay tiền của các công ty bên ngoài với lời giới thiệu lãi suất thấp, chỉ khoảng 7%/năm.
Không hiểu biết pháp luật và không đọc kĩ giấy tờ hợp đồng, hầu hết các nạn nhân đều ký một cách mù mờ và không hề đọc kĩ các nội dung ghi bên trong, mà mấu chốt là việc đồng ý chuyển nhượng nhà cho các đối tượng.
Những nạn nhân đáng thương của chiêu trò trên
Năm 2016, bà Bắc bất ngờ nhận được thông báo số 791/CNTrA-2016 của ngân hàng Agribank chi nhánh Tràng An về việc xử lý tài sản để thu hồi nợ vay.
Theo thông báo này, Công ty Cổ phần Đầu tư Dầu khí Hồng Phát (Công ty Hồng Phát) đã vay tiền tại ngân hàng Agribank Tràng An, tài sản thế chấp cho khoản vay là thửa đất số 1585, địa chỉ tại tổ 22 phường Thượng Thanh do ông Trương Phi Cường đứng tên.
Dư nợ tính đến tháng 8/2016 là hơn 17 tỷ đồng, lãi tạm tính là gần 1,5 tỷ đồng. Ngân hàng gửi thông báo để ông Cường và người dân đang sống trên thửa đất nói trên thu dọn đồ đạc, tài sản để bàn giao cho ngân hàng xử lý tài sản thế chấp thu hồi nợ.

Bị lừa trắng trợn bởi mánh khóe tương tự, gia đình bà Nguyễn Thị Tỵ như ngồi trên lửa khi ngôi nhà mặt đường số 389 Ngô Gia Tự (phường Đức Giang, quận Long Biên), nơi bà và các con sinh sống lại bị chuyển nhượng và đem đi thế chấp ngân hàng lúc nào không biết.
Bà Tỵ cho biết, ngôi nhà này của bà có trị giá khoảng 7 tỷ đồng nhưng lại bị chuyển nhượng đi vì 1 tỷ tiền vay của ông Cường bằng cách thức y hệt.
Nhiều năm trôi qua, bà Tỵ cũng liên tục nhận được các giấy yêu cầu thu hồi tài sản của ngân hàng mặc dù trong suốt quá trình vay tiền, bà không thấy có bóng dáng của một nhân viên ngân hàng nào.
Con đường tìm lại số tiền đã mất vẫn còn mịt mờ
Không chỉ có gia đình bà Bắc, bà Tỵ, chỉ riêng trong lá đơn tố cáo và kêu cứu tập thể mà bà Bắc đã gửi đến các cơ quan chức năng, đã có tới 26 người là nạn nhân của các đối tượng khác nhau nhưng chung một hình thức lừa đảo. Nạn nhân lớn tuổi nhất ký trong đơn hiện nay đã ngoài 80 tuổi.
Ngoài ra, bà Bắc cho biết vẫn còn nhiều nạn nhân khác bị lừa vay tiền thế chấp dẫn đến mất nhà tại các khu vực lân cận, số lượng không dưới 50 hộ gia đình. Nhiều năm nay họ đã gửi nhiều đơn thư kêu cứu nhưng vẫn chưa có kết quả.

Theo luật sư, công ty đứng ra cho người dân vay tiền phải có mối quan hệ với ngân hàng, người ta vay mượn đều trên giấy tờ, không đến thẩm định. Nếu họ đến thẩm định thì người dân đâu thể mất cửa.
Trong vụ việc này, các tổ chức công chứng nếu không cẩn thận cũng trở thành những đồng phạm nếu trong vụ án hình sự.