Nghệ sĩ Văn Toản là một trong những lớp nghệ sĩ đầu gạo cội của nền nghệ thuật sân khấu điện ảnh nước nhà. Xuất thân trong một gia đình không có truyền thống nghệ thuật, ông vẫn quyết tâm theo đuổi nghiệp diễn đến cùng từ bỏ việc đi bộ đội, làm công nhân thậm chí là cầu thủ bóng đá.
Ông là một trong những sinh viên khóa Kịch đầu tiên của nền văn nghệ nước nhà. Ghi dấu trong những vai diễn như Quê hương Việt Nam, Đàn chim xây giếng giữa trời, Chàng rể họ Lê, Văn Toản nhận được sự yêu quý của người xem bởi sự nghiêm túc trong nghệ thuật.
Nghệ sĩ Văn Toản bị điếc hơn 10 năm nay chỉ có thể giao tiếp qua chữ
Nhiều khán giả vẫn nhận nhầm NS Văn Toản và cố NS Phạm Bằng
Ông cũng hay bị nhận nhầm là cố NS Phạm Bằng bởi hai người có ngoại hình 'na ná' nhau. Ngoài đời, cả hai là đôi bạn từ thuở hàn vi, đi lên từ nghèo khổ. Sau này, cặp đôi Phạm Bằng - Văn Toản thường xuyên xuất hiện ở những sân khấu lớn. Ngày cố NS Phạm Bằng mất, ông đã không kìm được nước mắt xúc động.
NS Văn Toản tiễn biệt đồng nghiệp trong nước mắt
Ở tuổi gần 80, NS Văn Toản sống cùng người con trai thứ 2. Đã hơn chục năm nay ông không còn nghe được gì nữa. Ông giao tiếp với mọi người qua điện thoại, qua chữ viết. Hàng xóm láng giềng ai cũng yêu quý nghệ sĩ bởi sự giản dị, gần gũi.
Đồng nghiệp của ông cũng lần lượt ra đi. Thấy bạn diễn Trần Hạnh được chủ tịch nước phong tặng danh hiệu, ông vui mừng cả tối. NS Văn Toản cũng luôn đau đáu mỗi khi nghe tin nghệ sĩ nghèo, tuổi già đau ốm cô đơn. Ông xót xa khi cả trăm người làm nghệ thuật mới có vài người được sung túc, ai cũng phải gồng mình với nỗi lo cơm áo.
Ông may mắn hơn bạn bè khi con cháu đều thành đạt. Đó cũng là niềm an ủi với cuộc đời người nghệ sĩ già cả đời bôn ba vất vả.
Tuy đã về hưu nhưng ông chưa bao giờ để mình vô dụng. Ông luôn tìm tòi các loại thuốc dân gian để biết cách chữa bệnh. Ở đâu có thầy giỏi ông cũng tìm đến để học phương thuốc. Ông tâm niệm muốn dùng cách đó để chữa bệnh miễn phí cho dân. Cuốn sách đó được ông gửi đến cho ai cần. Với người nghệ sĩ già giúp ích cho đời đó là niềm vui