Viêm amidan là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, đối tượng thường gặp ở độ tuổi nào?

Viêm amidan là gì?

Viêm amidan là tình trạng nhiễm trùng xảy ra tại amidan, hay còn gọi là amidan khẩu cái, hai khối mô nằm ở phía sau cổ họng. Đây là một bệnh lý phổ biến, có thể do nhiều tác nhân gây bệnh khác nhau, bao gồm virus, vi khuẩn, hoặc thậm chí cả hai.
Nguyên nhân dẫn đến viêm amidan

Nguyên nhân dẫn đến viêm amidan

Viêm amidan chủ yếu được gây ra bởi hai nhóm tác nhân chính:

1. Virus

Các loại virus thường gặp nhất gây viêm amidan là Rhinovirus, loại virus hô hấp tấn công vào niêm mạc mũi và họng. Ngoài ra, virus gây bệnh đường hô hấp trên, như virus cúm hoặc parainfluenza, cũng có thể gây viêm amidan. Một số virus ít phổ biến hơn như Epstein-Barr virus và Cytomegalovirus cũng được biết đến là tác nhân gây bệnh. Các virus như Rubella, HIV cũng có khả năng gây viêm amidan, mặc dù chúng ít gặp hơn.

2. Vi khuẩn

Liên cầu trùng tan huyết beta nhóm A là loại vi khuẩn chủ yếu gây viêm amidan. Ngoài ra, các vi khuẩn khác như tụ cầu vàng (Staphylococcus Aureus), phế cầu (Streptococcus Pneumoniae), và Haemophilus Influenzae cũng có thể góp phần gây ra tình trạng này.

Ngoài virus và vi khuẩn, những tác nhân khác như bệnh bạch hầu, hoặc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục (HIV, giang mai, lậu, hạ cam mềm) cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến viêm amidan, đặc biệt ở những người không tiêm chủng đầy đủ.

Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ viêm amidan tái phát, bao gồm:

• Suy giảm hệ miễn dịch: Những người có hệ miễn dịch yếu như bệnh nhân nhiễm HIV hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch dễ bị viêm amidan hơn.
• Bệnh lý nền: Những người mắc các bệnh như ho lao, ung thư, hay tiểu đường cũng có nguy cơ cao hơn.
• Thiếu tiêm chủng: Những người không tiêm vaccine hàng năm đầy đủ, đặc biệt là trẻ em, có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Triệu chứng của bệnh viêm amidan

Viêm amidan có hai thể chính là viêm amidan cấp tính và viêm amidan mạn tính.

1. Viêm amidan cấp tính

Viêm amidan cấp tính thường xảy ra ở trẻ em từ 3-4 tuổi trở lên. Triệu chứng đặc trưng bao gồm amidan khẩu cái bị xung huyết, với màu đỏ và sưng to, cùng với sự tiết dịch nhiều. Đây là những dấu hiệu điển hình trong giai đoạn đầu của viêm nhiễm. Bên cạnh đó, người bệnh có thể gặp phải sốt, amidan xuất hiện các đốm màu trắng hoặc vàng, nổi hạch bạch huyết ở cổ và hàm, cũng như cảm giác đau tai và nhức đầu.

2. Viêm amidan mạn tính

Ngược lại với viêm amidan cấp tính, triệu chứng của viêm amidan mạn tính thường không rõ ràng và có phần nghèo nàn hơn. Tình trạng này thường xảy ra khi viêm tái phát nhiều lần và có những triệu chứng giống như viêm cấp tính, nhưng kèm theo các dấu hiệu khác như:

• Hơi thở có mùi hôi, ngay cả khi người bệnh chăm sóc răng miệng thường xuyên.
• Thể trạng kém, gầy yếu và có thể xuất hiện sốt nhẹ vào buổi chiều.
• Cảm giác vướng ở cổ họng khi nuốt.
• Ho khan từng cơn, đặc biệt là vào buổi sáng sau khi thức dậy.
• Ho nhiều có thể gây rát họng và làm thay đổi giọng nói.

Đối với trẻ nhỏ, còn có những triệu chứng đặc biệt như quấy khóc, chảy nước dãi do tăng tiết dịch, chán ăn, thở khò khè và có thể nghe thấy tiếng ngáy khi ngủ. Trong một số trường hợp, viêm amidan có thể sưng to đến mức gây chẹn họng, làm khó thở cho người bệnh.

Đối tượng có nguy cơ viêm amidan

Theo thống kê từ Mỹ, những nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm amidan bao gồm:

• Trẻ em từ 5 - 15 tuổi: Đây là nhóm chiếm tỷ lệ cao nhất, khoảng 15 - 30%.
• Trẻ dưới 5 tuổi: Thường bị viêm amidan do virus gây ra, dẫn đến tình trạng này khá phổ biến ở độ tuổi này.
• Trẻ dưới 2 tuổi: Mặc dù rất ít mắc bệnh, nhưng vẫn cần lưu ý về nguy cơ.
• Người bị nhiễm liên cầu trùng tan huyết beta nhóm A: Đặc biệt là ở người trưởng thành, tỷ lệ mắc bệnh trong nhóm này khoảng 5 - 15%.

Viêm amidan là một bệnh lý khá phổ biến, đặc biệt ở trẻ em và những người có hệ miễn dịch yếu. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và hiểu rõ những ai có nguy cơ sẽ giúp chúng ta chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị. Hãy chăm sóc sức khỏe của mình và những người xung quanh để tránh những tác động không mong muốn từ bệnh viêm amidan!