Virus HMPV là gì?
Human Metapneumovirus (HMPV) là một loại virus đường hô hấp, thuộc họ Pneumoviridae và có liên quan đến virus hợp bào hô hấp (RSV). Đây là một tác nhân gây bệnh khá phổ biến, chủ yếu ảnh hưởng đến hệ hô hấp trên.
HMPV thường gây ra các triệu chứng giống cảm lạnh thông thường, nhưng trong một số trường hợp, virus này có thể xâm nhập sâu vào đường hô hấp dưới, dẫn đến viêm phổi hoặc làm trầm trọng thêm các bệnh lý như hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). HMPV thường xuất hiện mạnh mẽ vào mùa đông và đầu xuân.
Mặc dù virus này được các nhà khoa học Hà Lan phát hiện từ hơn 20 năm trước, nhưng nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng HMPV đã tồn tại và gây ra các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp toàn cầu trong suốt hơn 50 năm qua.
Những đối tượng có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh bao gồm trẻ em dưới 5 tuổi (đặc biệt là trẻ sinh non), người lớn trên 65 tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu (do HIV, ung thư hoặc bệnh tự miễn). Trong đó, nhóm dễ bị nhiễm nặng nhất là trẻ từ 6 đến 12 tháng tuổi.
Theo các nghiên cứu, khoảng 10-12% các bệnh hô hấp ở trẻ em là do HMPV gây ra. Mặc dù phần lớn các trường hợp chỉ nhẹ, nhưng 5-16% trẻ em có thể phát triển các vấn đề nghiêm trọng hơn như viêm phổi. HMPV có thể tái nhiễm, nhưng các triệu chứng sau lần mắc đầu tiên thường nhẹ hơn.
Số ca nhiễm virus gây viêm phổi HMPV tăng nhanh tại Trung Quốc. (Ảnh: Getty Images)
Virus HMPV có thật sự nguy hiểm không?
So với virus gây COVID-19, mức độ nguy hiểm và khả năng lây lan của HMPV thấp hơn rất nhiều. Tuy nhiên, giống như nhiều loại virus đường hô hấp khác, HMPV có thể lan truyền qua không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, phát tán những giọt bắn chứa virus vào không gian xung quanh.
Virus này cũng có thể tồn tại trên các bề mặt vật dụng trong một khoảng thời gian nhất định, đặc biệt là ở nhiệt độ phòng. Vì vậy, nếu chạm vào các bề mặt bị nhiễm virus và sau đó vô tình đưa tay lên mắt, mũi, miệng, bạn có thể bị lây nhiễm. Việc tiếp xúc gần với người bệnh cũng làm tăng nguy cơ nhiễm virus.
Thời gian ủ bệnh của HMPV kéo dài từ 3 đến 6 ngày. Các triệu chứng thường gặp bao gồm ho, sốt, sổ mũi hoặc nghẹt mũi, đau họng, khó thở, thở khò khè, thậm chí phát ban. Dù vậy, virus này cũng có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm tiểu phế quản, viêm phế quản, viêm phổi, bùng phát cơn hen suyễn, COPD, hoặc nhiễm trùng tai, đòi hỏi phải nhập viện điều trị.
Dù vậy, phần lớn bệnh nhân có thể điều trị tại nhà bằng cách uống nhiều nước, sử dụng thuốc thông mũi và giảm ho. Đặc biệt, khi điều trị cho trẻ em, cha mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào. Nếu bệnh nhân có các triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao (trên 40 độ C), khó thở, hoặc có dấu hiệu tím tái ở da, môi hoặc móng tay, cần lập tức đến cơ sở y tế để điều trị kịp thời.
Cách phòng ngừa HMPV hiệu quả
-
Rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi, đi vệ sinh, trước khi ăn hoặc tiếp xúc với người bệnh. Nếu không có xà phòng, hãy dùng dung dịch sát khuẩn tay chứa ít nhất 60% cồn.
-
Khi ho hoặc hắt hơi, hãy che miệng và mũi bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay áo. Sau đó, vứt bỏ khăn giấy vào thùng rác và rửa tay ngay lập tức.
-
Tránh chạm vào mắt, mũi, miệng khi tay chưa được rửa sạch, vì đây là những con đường lây nhiễm chính của virus.
-
Lau chùi và khử trùng các bề mặt thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, điện thoại, bàn phím và đồ chơi.
-
Hạn chế tiếp xúc gần với người bệnh, đặc biệt là những người có triệu chứng như ho, sổ mũi hoặc sốt.
-
Nếu bạn có triệu chứng của bệnh đường hô hấp, hãy ở nhà và nghỉ ngơi để tránh lây lan virus cho người khác.
-
Trong mùa dịch, hạn chế đến những nơi đông người, đặc biệt là những không gian kín và thiếu thông gió.
