Ba ngày qua, cả 25 tỉnh, thành phố miền Bắc đều có mưa rất lớn với lượng phổ biến 200-400 mm, riêng Lào Cai, Yên Bái và Thái Nguyên phổ biến 400-600 mm. Một số nơi mưa lớn hơn như Nậm Xây Luông, huyện Văn Bàn (Lào Cai) mưa 760 mm, Phú Dảnh (Sơn La) 614 mm, Tân Phương (Yên Bái), Nấm Dẩn (Hà Giang) gần 600 mm. Yên Đổ (Thái Nguyên) mưa 565 mm, Hồng An (Cao Bằng) gần 430 mm.
Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, lượng mưa ở các tỉnh Lạng Sơn, Yên Bái, Lào Cai, Thái Nguyên trong một ngày đã gấp đôi trung bình nhiều năm tháng 9.
"Đây là điều quan ngại nhất trong các tác động của bão Yagi. Mưa lớn dẫn tới ngập úng cục bộ, nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất và uy hiếp hệ thống đê điều", ông Hiệp nói thêm.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn quốc gia lý giải nguyên nhân mưa lớn ở miền Bắc ngoài ảnh hưởng của hoàn lưu sau bão Yagi còn có tác động của dải hội tụ nhiệt đới có trục đi qua Bắc Bộ.
Dự báo, hai hình thái này sẽ gây mưa lớn diện rộng ở miền Bắc đến hết 12/9. Hai ngày tới, mưa lớn sẽ tiếp tục tập trung ở trung du và miền núi phía Bắc với lượng phổ biến 70-150 mm, có nơi trên 350 mm.
Giai đoạn 10-11/9, mưa có Xu hướng giảm nhưng lượng phổ biến vẫn ở mức 40-80 mm, có nơi trên 150 mm. Từ ngày 12/9 mưa giảm, đến 13/9 chỉ còn cục bộ một số khu vực.
Đồng bằng Bắc Bộ cũng có mưa với lượng phổ biến 70-150 mm, cục bộ có nơi trên 300 mm trong khoảng 9-11/9.
Mưa lớn sẽ khiến miền Bắc xuất hiện một đợt lũ trong khoảng thời gian từ nay đến 11/9. Trong đợt lũ này đỉnh lũ trên các sông nhỏ tại Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạm, Bắc Giang, Lào Cai, Yên Bái, Hoà Bình, Sơn La lên mức báo động hai, ba có nơi trên báo động ba.
Trong đó, lũ sông Thao là nghiêm trọng nhất. Mực nước sông này tại Lào Cai lúc 19h ngày 9/9 là hơn 87 m, trên báo động ba 3,62 m, vượt mốc lịch sử năm 1971 khoảng 0,27 m; tại Bảo Hà đạt gần 61 m, trên báo động ba 3,98 m, vượt lịch sử năm 2008. Trên sông Cầu tại Cầu Gia Bảy mực nước đạt 28,71 m, trên báo động ba 1,71 m, trên mức lũ lịch sử năm 1959 khoảng 0,57 m. Như vậy lũ sông Thao vượt kỷ lục tồn tại 53 năm, sông Cầu vượt kỷ lục tồn tại 65 năm.
Tổng cục Khí tượng Thuỷ văn cũng cảnh báo nguy cơ sạt lở đất ở mức rất cao tại 15 tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh và Bắc Giang.
Mưa lớn khiến nước lũ dâng cao đã gây ra nhiều hiệu ứng thiên tai như sập cầu Phong Châu trưa ngày 9/9 khiến 13 người mất tích. Đến 13h, ba người được cứu sống. Hàng chục nghìn ngôi nhà ở Yên Bái, Thái Nguyên, Lào Cai, Cao Bằng, Bắc Giang bị ngập sâu từ 0,5-1,5 m.
Cùng với đó là hàng loạt vụ sạt lở đất vào khu dân cư, tuyến đường khiến nhiều người chết. Lào Cai đã xảy ra ba vụ sạt lở làm 17 người chết, 12 người mất tích; Cao Bằng 17 người chết, 16 người mất tích, 17 người bị thương; Hoà Bình 4 người chết, Yên Bái ba người chết.
