Ảnh minh họa. Nguồn: Today show. |
Các đoạn video giới thiệu truyện 18+ trên TikTok có thể gây khó khăn cho người kiểm duyệt bởi nếu xét về nguyên tắc cộng đồng chúng "lách luật" để không vi phạm bất cứ điều gì. Vì vậy, chúng hoàn toàn có thể nhận được đề xuất lên phần For Your Feed (FYF) của bất kỳ người dùng nào, kể cả vị thành niên. Vậy tại sao chúng lại khó bị phát hiện tới vậy?
Lớp vỏ bọc của nội dung khiêu dâm
Khảo sát một kênh TikTok về truyện ngôn tình của nền tảng này, nhiều đoạn video giới thiệu truyện khiêu dâm có lượt xem từ 50.000 đến 100.000. Thậm chí có đoạn video đạt tới gần 3 triệu lượt xem. Lượng tương tác trực quan như bình luận, chia sẻ, lưu cũng ở mức trên 50.000.
Mỗi đoạn video có độ dài 20-30 giây với tần suất đăng tải 2-3 video/tuần. Những đoạn video ngắn, sử dụng các đoạn nhạc theo trào lưu như này hoàn toàn có thể được đề xuất tới một số người dùng khác cũng có sở thích về truyện và tiểu thuyết.
Các video giới thiệu truyện 18+ hầu như không vướng phải bất kỳ vi phạm nào trong nguyên tắc cộng đồng đề ra. Những từ khiêu dâm đã được Hán hóa theo phong cách ngôn tình Trung Quốc. Một số video dùng hình minh họa người thật, một số khác dùng hình truyện tranh. Điểm chung là chúng không bị lộ bất cứ bộ phận nhạy cảm nào.
“Mức phạt” lớn nhất đối với các video này chỉ dừng lại ở việc giảm lượng tiếp cận từ người sử dụng bởi chúng vượt qua hầu hết điều khoản nghiêm cấm hiện có trên TikTok.
Dưới phần bình luận, người dùng từ đa dạng độ tuổi quan tâm và chia sẻ ý kiến về những bộ truyện được giới thiệu trong video. Trong đó, một số tài khoản của những học sinh cấp 3, cấp 2 sử dụng. Các em dùng chung tài khoản TikTok này với phụ huynh nên có thể thông qua khâu xác minh độ tuổi dễ dàng.
T.Th (một học sinh cấp 2 có tài khoản @thth****) cho biết bản thân thường tìm kiếm một số truyện ngôn tình trên TikTok, vì tò mò nên tìm hiểu thử truyện H (truyện có cảnh nóng). T.Th cho biết: “Ban đầu xem video thấy rất tò mò nhưng mình không biết tìm ở đâu, song một số người ở bình luận đã hướng dẫn cách để đọc được. Các truyện mình đọc đều miễn phí”.
Đáng nói hơn, các bộ truyện tục tĩu được giới thiệu trên TikTok có nhiều bản trôi nổi trên không gian mạng. Chỉ cần tìm kiếm theo tên là có thể ra. Có những bộ truyện xuyên suốt chỉ mô tả những hành vi tình dục, một số bộ truyện khác có tranh minh họa chi tiết mà không hề che mờ.
Những người sáng tạo nội dung nói gì
Theo Dương Gấu (quản lý và vận hành kênh review sách Bie review), các bạn trẻ ở độ tuổi dưới 18 đang chiếm phần lớn số lượng người dùng trên nền tảng này.
Tuyệt nhiên, khi các tác phẩm 18+ được đăng tải trên TikTok một cách công khai và tràn lan, các bạn trẻ ở trong độ tuổi học sinh cứ thế mà đọc và tiếp nhận thụ động thông tin độc hại. Điều này có thể gây nên những hệ lụy và hậu quả khó lường.
Dương và kênh review sách của mình. Ảnh: NVCC. |
Bởi ở độ tuổi này, việc tiếp thu và bắt chước những hành động, lời nói, cử chỉ hoàn toàn bằng bản năng và không thông qua một cách chọn lọc nào cả. Đặc biệt, trẻ em ngày nay đều có điện thoại thông minh riêng, không có nhiều sự kiểm soát của phụ huynh.
“Chính xác thì TikTok không phải một nền tảng khiêu dâm, việc phổ biến những nội dung 18+ là điều không cần thiết, tuy nhiên, hiện nay nó đã không còn tính thuần giải trí lạnh mạnh như thuở khai sinh. Vấn đề này sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn tỷ lệ thuận với sự phát triển và bành trướng của TikTok”, quản lý kênh Bie review cho biết.
Theo chia sẻ từ Trang Bùi, nhà sáng tạo nội dung với hơn 100.000 lượt theo dõi chia sẻ, các video chỉ bị gỡ khi chúng vi phạm nguyên tắc cộng đồng. Chẳng hạn một số từ ngữ thù địch, cổ xúy cho các hành vi trái pháp luật và đi ngược lại đạo đức, bạo lực, xâm hại tình dục… đều bị TikTok nghiêm cấm.
“Các nhà sáng tạo nội dung nên cẩn thận hơn với những thứ mình làm ra. Một hành động nhỏ cũng có thể tạo nên hiệu ứng cánh bướm. Những nội dung nhạy cảm có thể lan truyền nhanh với tốc độ chóng mặt mà không thể lường trước”, Trang Bùi chia sẻ.
Không thuật toán kiểm duyệt nào là tối ưu
Trong nguyên tắc cộng đồng của TikTok, được cập nhật lần cuối vào tháng 3/2023, đơn vị có lưu ý rằng: “Ưu tiên của chúng tôi là đảm bảo an toàn cho trẻ vị thành niên. Chúng tôi không cho phép nội dung có thể khiến trẻ em có nguy cơ bị bóc lột hoặc tổn hại về tâm lý, thể chất hoặc sự phát triển. Nội dung này bao gồm nội dung xâm hại tình dục trẻ em (CSAM)”.
Tiếng lóng 18+ trên TikTok. Ảnh: New York Post. |
Cụ thể hơn, đơn vị này có những hành động cụ thể khi giới hạn độ tuổi cho trẻ vị thành niên trên phần FYF (đề xuất nội dung). Đồng thời, giới hạn sự tham gia của trẻ vị thành niên khi vào các phiên live mua hàng. Tuy nhiên điều này vẫn chưa đủ để kiểm duyệt nội dung khiêu dâm trên không gian mạng xã hội.
Trước đó, tờ The Conversation đã chỉ ra vấn đề rằng dù TikTok có quy trình đánh giá của con người để bù đắp cho những thiếu sót về mặt thuật toán nhưng quá trình này diễn ra chậm và tốn thời gian, gây ra sự chậm trễ. Những người trẻ tuổi có thể tiếp xúc với nội dung tục tĩu và có hại trước khi nội dung đó bị xóa.
Một thuật toán mang tên “algospeak” được sử dụng để hỗ trợ kiểm duyệt nội dung khiêm dâm. Dù vậy, chúng chỉ là một loạt các mã được nhập vào từ đội ngũ kỹ sư. Trong khi đó, ngôn ngữ là bất tận, người sáng tạo nội dung có thể sử dụng tiếng lóng, uyển ngữ đề cập tới nội dung 18+.
Chính vì vậy, trách nhiệm bảo vệ trẻ khỏi nội dung khiêu dâm trên mạng xã hội còn thuộc về những bậc phụ huynh, nhà trường. Nếu trẻ không được giáo dục đúng cách hay có nguồn tư liệu được kiểm duyệt, chúng rất dễ trở thành nạn nhân của các nội dung khiêu dâm.