Những năm gần đây, chính phủ Mỹ dành rất nhiều chính sách ưu ái cho xe điện, với mục tiêu, các mẫu xe chạy pin hoặc nhiên liệu sạch sẽ chiếm khoảng 56% số ô tô mới bán ra vào năm 2032, tăng từ mức gần 8% hiện nay.
Trong một tuyên bố Tổng thống Mỹ Joe Binden khẳng định: “Xe điện là tầm nhìn về tương lai với hiện tại đang bắt đầu. Tương lai của ngành công nghiệp ô tô chính là xe điện”
Chính phủ Mỹ đang dành nhiều chính sách ưu ái cho xe điện - Ảnh minh họa The New York Times
Theo đạo luật Giảm lạm phát, được Tổng thống Joe Biden ký ban hành vào năm 2023, kể từ đầu năm nay, những người mua ô tô điện có thể nhận được khoản hỗ trợ lên tới 7.500 USD. Số tiền này được chiết khấu ngay tại điểm bán hàng.
Giành nhiều chính sách ưu đãi cho xe điện, mục tiêu của chính phủ Mỹ là nhằm giảm phát thải khí nhà kính, hạn chế tối đa lượng ô nhiễm khói bụi ra môi trường. Tổng thống Mỹ Joe Binden cho biết: “Nước Mỹ đang đối mặt với cuộc khủng hoảng khí hậu. Nhưng chúng ta sẽ xây dựng lại nền kinh tế dựa vào nguồn năng lượng sạch và điều đó đang được thực hiện từ nền móng đầu tiên”
Chia sẻ quan điểm với chính phủ Mỹ, bà Mary Barra, Giám đốc điều hành Tập đoàn sản xuất ô tô General Motors bày tỏ: “Chúng ta càng mang xe điện đến với người tiêu dùng sớm ngày nào, môi trường sẽ càng có lợi hơn ngày đó”.
Tuy nhiên, giấc mơ xe điện thống trị thị trường hiện gặp không ít chông gai, nhất là ở quốc gia có văn hóa hơn 120 năm lái xe xăng như nước Mỹ.
Một cuộc khảo sát mới đây của Công ty tư vấn toàn cầu McKinsey cho thấy, 46% chủ sở hữu xe điện ở Mỹ muốn quay lại sử dụng xe động cơ đốt trong. Con số này trung bình ở các nước là gần 30%, theo cuộc khảo sát được thực hiện với hơn 30.000 người tại 15 quốc gia.
Ông Philipp Kampshoff, Giám đốc Trung tâm giao thông tương lai tại McKinsey cho biết, kết quả khảo sát khiến chính ông cũng phải bất ngờ bởi ‘không hề mong đợi điều đó’. Ông Kampshoff thừa nhận, mình từng nghĩ, đã là người mua xe điện, thì sẽ mãi mãi là người mua xe điện, nhưng thực tế lại không phải như vậy.
Nghiên cứu cho thấy, người sử dụng xe điện ở Mỹ còn gặp phải một số vấn đề như cơ sở hạ tầng có tính phí, giá mua xe cao và lo lắng về phạm vi hoạt động của phương tiện.
Bà Jennifer Benz, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu các vấn đề công cộng, từ Đại học Bắc Carolina chia sẻ: “Mặc dù nhiều người quan tâm đến việc mua một chiếc xe điện, nhưng chi phí trả trước cao, cùng lo ngại về cơ sở hạ tầng trạm sạc là những rào cản khiến họ còn băn khoăn”.
Các tài xế sạc xe Tesla tại thành phố California, Mỹ - Ảnh Getty
Một nghiên cứu của Công ty S&P Global Mobility cho thấy, sự nhiệt tình đối với xe điện giảm khá mạnh so với đỉnh cao nhất ở thời kỳ diễn ra đại dịch COVID-19. Cụ thể, năm 2021, có tới 86% người Mỹ được hỏi cho biết sẽ cân nhắc mua xe điện. Con số này giảm xuống còn 67% vào cuối năm 2023.
Nhìn nhận ở góc độ một gia đình đang sử dụng xe điện, bà Bev Langdon sống tại thành phố New London, bang Connecticut, Mỹ bày tỏ: “Tôi hơi lo lắng nếu cả gia đình đều sử dụng ô tô điện, bởi chồng tôi cũng đang đi một chiếc xe điện. Để hai chiếc xe điện trong gara rõ ràng là thách thức và cần cân nhắc. Vấn đề chính là việc di chuyển đường dài. Chúng tôi từng rơi vào hoàn cảnh này và bạn phải lập kế hoạch rất tỷ mỷ trước mỗi chuyến đi”
Không chỉ tại Mỹ, gần 10% số người được hỏi trên toàn cầu cho biết, cơ sở hạ tầng trạm sạc cho xe điện hiện chưa đáp ứng được nhu cầu. Việc nhìn thấy các biển báo cây xăng trên đường là điều hết sức bình thường, nhưng khu vực bố trí trạm sạc cho xe điện thường đặt khuất sau các siêu thị hay trung tâm thương mại.
Khảo sát cũng cho thấy, 21% chủ sở hữu xe động cơ đốt trong khẳng định sẽ không bao giờ mua ô tô điện vì lo lắng về phạm vi hoạt động của phương tiện này.
Với dân số gần 100 triệu người, thời gian qua, Việt Nam có những bước tiến đáng kể trong việc tiếp nhận xe máy điện. Tuy nhiên, mức độ sử dụng ô tô điện tại Việt Nam còn khá thấp so với thị trường chung của khu vực, khi chỉ chiếm 0,7% tổng lượng ô tô điện bán ra ở thị trường Đông Nam Á.
Xanh hóa phương tiện giao thông là xu hướng chung trên thế giới, nhưng theo đánh giá của Bộ Công Thương, hiện ở Việt Nam còn nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển xe điện như mức thu nhập trung bình thấp, thiếu cơ sở hạ tầng trạm sạc, phạm vi hoạt động của xe điện còn hạn chế, chính sách ưu đãi với ô tô điện, bên cạnh đó là cơ cấu nguồn điện tác động đối với môi trường từ quá trình sử dụng và sản xuất xe điện.
