Trong thực tế, có những trường hợp người dân tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) ở nhiều nhóm khác nhau. Ví dụ, người lao động A trước khi đi làm đã tham gia BHYT tự nguyện theo diện hộ gia đình. Sau khi đi làm cho công ty, người lao động này thuộc diện phải đóng BHXH và BHYT bắt buộc. Trong trường hợp này, người lao động A sẽ được hoàn trả số tiền BHYT đã đóng theo diện hộ gia đình, tính từ thời điểm bắt đầu tham gia BHYT theo diện người lao động của công ty.
Ba trường hợp được hoàn trả tiền BHYT
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 20 Văn bản hợp nhất số 2089/VBHN-BHXH 2020, có ba trường hợp mà người dân sẽ được hoàn trả tiền BHYT. Người tham gia BHYT theo các đối tượng tại Khoản 4, 5 Điều 17 có thể được hoàn trả tiền BHYT trong các trường hợp sau:
1. Người tham gia đã được cấp thẻ BHYT theo nhóm đối tượng mới và báo giảm giá trị sử dụng thẻ cũ, theo thứ tự xếp hạng theo quy định tại Điều 12 Luật BHYT.
2. Được ngân sách nhà nước điều chỉnh và tăng hỗ trợ mức đóng BHYT.
3. Người tham gia BHYT qua đời trước khi thẻ BHYT có giá trị sử dụng.

Cách tính số tiền hoàn trả BHYT
Khoản 2 Điều 20 của Văn bản hợp nhất 2089 quy định về cách tính số tiền hoàn trả như sau:
Số tiền hoàn trả sẽ được tính theo mức đóng BHYT và thời gian đã đóng nhưng chưa sử dụng thẻ. Thời gian chưa sử dụng thẻ được tính từ các thời điểm cụ thể:
1. Tính từ thời điểm thẻ BHYT cấp theo nhóm mới bắt đầu có giá trị sử dụng.
2. Tính từ thời điểm quyết định của cơ quan có thẩm quyền có hiệu lực, đối với những trường hợp điều chỉnh mức đóng BHYT.
3. Tính từ thời điểm thẻ BHYT có giá trị sử dụng đối với những trường hợp người tham gia BHYT qua đời.

Cách nhận lại số tiền hoàn trả
Người dân có thể liên hệ với cơ quan BHXH nơi tham gia BHYT để được hướng dẫn cách lập Tờ khai tham gia và điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS) nhằm nhận lại số tiền BHYT đã đóng theo quy định.