4 phương pháp điều trị bệnh tiểu đường hiệu quả nhất hiện nay

Theo PSG.TS Nguyễn Thị Bay - Chuyên gia y học cổ truyền, hiện nay có nhiều phương pháp điều trị bệnh tiểu đường phổ biến. Ở mức độ nhẹ, người bệnh có thể chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý, nếu nặng hơn phải dùng thuốc Đông y, Tây y hoặc kết hợp cả hai theo chỉ định của bác sĩ.

 

 

Phương pháp không dùng thuốc chỉ áp dụng cho người tiền tiểu đường hoặc mới phát hiện bệnh. Khi đó, chỉ số đường huyết không quá cao, chưa gây ra biến chứng nên chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn uống. Bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân nên giảm lượng glucose (thức ăn tinh bột) nhưng cần đảm bảo dinh dưỡng, vitamin và các chất điện giải. Lưu ý duy trì cân nặng ổn định, không để sụt cân quá mức. Đối với người tiểu đường type 2 cơ địa béo phì, cần có chế độ ăn ít calo (dưới 1.200 kcal mỗi ngày) để giảm 20-25% so với nhu cầu năng lượng. Trong chế độ ăn hàng ngày, người bệnh có thể sử dụng thêm các sản phẩm thực phẩm chức năng giúp ổn định đường huyết.

 

 

Ngoài điều chỉnh chế độ ăn uống, người bệnh cần tăng cường vận động. Theo bác sĩ, thực hiện người bệnh tiểu đường hiện nay chưa ý thức được vai trò của tập luyện trong điều trị bệnh. Khoa học đã chỉ ra tăng cường vận động thể chất ở người bệnh tiểu đường giúp giảm cân, giảm đề kháng insulin, cải thiện dung nạp glucose và nồng độ lipid máu. Nếu tập luyện với cường độ phù hợp sẽ giúp cơ thể dẻo dai, cải thiện thể trạng, tăng cường sức khỏe tim mạch, cơ bắp, ổn định hệ tiêu hóa… Bên cạnh đó, người bệnh có thể luyện tập thiền, yoga, thái cực quyền... Các liệu pháp thực hành y học tâm cơ thể này không chỉ có tác dụng vận động mà còn giúp người bệnh thư giãn tâm lý, giảm stress oxy hóa trong tiểu đường - nguyên nhân chính gây đề kháng insulin và rối loạn tế bào β của đảo tụy.

 

 

Các phương pháp Tây y chỉ định với người tiểu đường nặng, đã có biến chứng. Điều trị bằng Insulin là chỉ định bắt buộc với người tiểu đường type 1, tiểu đường thai kỳ, tiểu đường type 2 có mức đường huyết quá cao, nguy cơ gây biến chứng cấp tính hoặc người suy gan, suy thận nặng.

 

 

Phương pháp khác là uống thuốc hạ đường huyết thường được chỉ định khi điều chỉnh chế độ ăn uống và tập luyện không có tác dụng. Có nhiều loại thuốc theo nhóm công dụng như: thuốc làm chậm hấp thu glucose, thuốc kích thích bài tiết insulin, thuốc tăng tác dụng glucose, thuốc giảm tân tạo glucose, thuốc giảm đề kháng insulin. Người bệnh dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và lưu ý vẫn phải kết hợp với chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp.

 

 

Trong y học cổ truyền từ xa xưa đến nay không có bệnh danh tiểu đường. Cha ông ta xưa kia gọi các biểu hiện khát nước, uống nhiều, tiểu nhiều, mau đói, thèm ăn… là chứng tiêu khát và chia thành các thể bệnh: phế âm hư, vị âm hư, thận âm hư, thận dương hư. Phép trị chung là lấy dưỡng âm thanh nhiệt, sinh tân dịch làm gốc.

 

Một số bài thuốc cổ phương được thực nghiệm lâm sàng có tác dụng giảm và ổn định đường huyết như Lục vị tri bá, Lục vị kỹ cúc, Thiên vương bổ tâm, Tiêu khát phương. Tùy theo thể bệnh thiên về chủ chứng mà thầy thuốc gia giảm các dược liệu theo cơ sở tác dụng. Thầy thuốc còn phải chú tâm đến các triệu chứng và biến chứng kèm theo để phối hợp các vị thuốc, chú trong an toàn cho người bệnh khi sử dụng thuốc kéo dài.

 

 

Dược liệu sử dụng trong điều trị tiểu đường và các triệu chứng kèm theo phổ biến như khổ qua, mạch môn, dây thìa canh, chè đắng, hoàng kỳ, giảo cổ lam, ngũ vị tử, thục địa, câu kỷ tử, phục linh, hoài sơn… Liều lượng từng vị thuốc được cân chỉnh tùy theo thể trạng người bệnh. Ngoài ra y học cổ truyền còn sử dụng phương pháp châm cứu ấn huyệt, giúp kích thích một số huyệt vị, kiểm soát đường huyết tốt hơn và củng cố các cơ quan tạng phủ bên trong.

 

 

Theo PSG Bay, phương pháp kết hợp Đông - Tây y trong điều trị tiểu đường hiện nay chủ yếu làm giảm và duy trì sự ổn định của đường huyết. Mục đích là đưa đường huyết về mức an toàn và ổn định, phòng tránh các biến chứng cấp tính và mạn tính do bệnh gây ra. Theo đó, bác sĩ sử dụng các phương tiện chẩn đoán lâm sàng và cận lâm sàng của y học hiện đại xác định nguyên nhân, các yếu tố thuận lợi gây bệnh và bệnh lý kèm theo. Qua đó, theo dõi chính xác, sát sao mức đường huyết và các chỉ số liên quan khác như mỡ máu, chức năng gan, thận... để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

 

Nếu mức đường huyết dưới 150mg/dl hoặc dưới 9mmol/L, bác sĩ có thể chỉ định điều trị không dùng thuốc bằng cách kiểm soát chế độ ăn, tập luyện, kết hợp các loại thuốc y học cổ truyền dạng thuốc thang hoặc thành phẩm. Sau khi điều trị không dùng thuốc nếu mức đường huyết vẫn không giảm hoặc đường huyết lúc đói khi khởi đầu cao hơn 150mg/dl, bác sĩ có thể kê đơn cho bệnh nhân dùng các thuốc y học hiện đại kết hợp với chế độ ăn và tập luyện. Trong nguyên tắc điều trị của y học cổ truyền, thầy thuốc luôn chú ý tác động qua lại lẫn nhau giữa các chức năng tạng phủ.

 

Do vậy, việc chữa trị cần quan tâm điều chỉnh, nhằm đảm bảo tái lập sự cân bằng cho cơ thể người bệnh. Với phương pháp Đông - Tây y kết hợp, các bài thuốc dược liệu cần được nghiên cứu kỹ lưỡng trên lâm sàng, phối hợp với thuốc điều trị tiểu đường Tây y. Thầy thuốc khi kê thuốc cho bệnh nhân sử dụng dài ngày cần xác định rõ hiệu quả, đồng thời đánh giá mức độ ảnh hưởng tới những chức năng khác của cơ thể.

 

 

 

Hà Ly (t/h)