Dù vòng bầu cử sơ bộ chưa kết thúc nhưng cả 2 đảng Dân chủ và Cộng hoà đều đã tìm ra ứng viên đại diện tham gia cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024, sẽ diễn ra vào tháng 11 tới. Theo đó, cuộc đua năm nay sẽ là màn “tái đấu” giữa cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống đương nhiệm Joe Biden.
Trước đó, trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020, ông Trump và ông Biden đã đối đầu với tư cách ứng viên đại diện 2 đảng Cộng hoà và Dân chủ. Trong cuộc bầu cử năm ấy, chiến thắng gọi tên ông Joe Biden. Tuy nhiên, sau gần 4 năm ông Biden nắm quyền, rất khó để dự đoán kết quả cuộc tái đấu sắp tới giữa ông và người tiền nhiệm Donald Trump.
'Tái đấu' sau 4 năm
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bắt đầu chiến dịch tái tranh cử của mình cách đây 16 tháng, trong khi đó Tổng thống đương nhiệm Joe Biden cũng đã khởi động chiến dịch được 11 tháng và cả 2 hiện đang là ứng viên duy nhất còn trụ lại trong cuộc bầu cử sơ bộ của 2 đảng.
Đối với ông Biden, trong 11 tháng kể từ khi tuyên bố tái tranh cử, ông chưa gặp phải bất kỳ đối thủ nặng ký nào trong đảng Dân chủ và có thể dễ dàng giành chiến thắng tại các bang trong cuộc bầu cử sơ bộ.
Cựu Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Joe Biden sẽ "tái đấu" sau 4 năm. (Ảnh: Washington Post)
Trong khi đó, cựu Tổng thống Donald Trump cũng liên tục thắng lớn tại hầu hết các bang và giữ vững vị trí dẫn đầu trong các cuộc thăm dò cử tri đảng Cộng hoà.
Tính đến ngày 12/3, cả ông Trump và ông Biden đều đã tích luỹ đủ số phiếu ủng hộ để được chính thức đề cử làm đại diện 2 đảng tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng. Theo đó, các buộc bầu cử sơ bộ hiện nay sẽ chỉ củng cố thêm vị trí của họ.
Cụ thể, Tổng thống Biden đã nhận được 2.482 phiếu ủng hộ, vượt qua con số 1.968 phiếu cần thiết để dành đề cử. Trong khi đó, ông Trump đã đạt được 1.623 phiếu, vượt mốc 1.215 đại biểu cần thiết của đảng Cộng hoà.
Theo kế hoạch, ông Trump sẽ chính thức nhận được đề cử của đảng mình tại Đại hội toàn quốc đảng Cộng hòa ở Milwaukee, Wisconsin vào tháng 7/2024. Còn Tổng thống Biden sẽ chính thức được đề cử tại Đại hội toàn quốc đảng Dân chủ ở Chicago, Illinois vào tháng 8.
Thế trận cân bằng
Trong lần đối đầu trước vào năm 2020, chiến thắng đã gọi tên Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định, cuộc đua năm 2024 sẽ không chỉ đơn thuần là sự “tái diễn” của những gì đã diễn ra cách đây 4 năm.
Cụ thể, cuộc bầu cử năm 2024 diễn một bối cảnh chính trị khác hoàn toàn. Điều này tạo những thách thức mới, đặc biệt là đối với Tổng thống Joe Biden.
Trong cuộc bầu cử năm 2020, ông Trump khi ấy là Tổng thống đương nhiệm của Mỹ còn ông Biden được xem là người thách thức vị trí này. Theo USA Today, khi ấy ông Biden có thể chỉ trích ông Trump vì những gì diễn ra trong 4 năm ông tại nhiệm và không phải lo bảo vệ các thành tích của mình.
Như với vấn đề nhập cư, khi còn tại vị, ông Trump đã áp dụng các chính sách cứng rắn và gây tranh cãi, bao gồm xây dựng tưởng biên giới và chia cắt các gia đình nhập cư trái phép. Khi tranh cử năm 2020, ông Biden từng hứa hẹn đưa ra một cách tiếp cận nhân đạo hơn, phù hợp với các giá trị đầy khát vọng của nước Mỹ.
Trận "tái đấu" giữa ông Trump và ông Biden sẽ khó đoán hơn so với năm 2020. (Ảnh: Washington Post)
Tuy nhiên, sau gần 4 năm nắm quyền, ông Biden lại đang đối mặt với những vấn đề đang gia tăng ở biên giới phía Nam nước Mỹ. Theo một cuộc thăm dò của NBC News được thực hiện vào tháng 1/2024, việc đảm bảo an ninh biên giới và kiểm soát nhập cư mang lại cho ông Trump lợi thế vượt trội so với ông Biden. Trong đó, khoảng 35% cử tri tin rằng ông Trump sẽ xử lý vấn đề này tốt hơn so với người kế nhiệm.
Một vấn đề khác được quan tâm là chính sách đối ngoại. Trong cuộc bầu cử năm 2020, ông Biden từng nổi bật hơn với kinh nghiệm dày dặn trên chính trường và trong lĩnh vực đối ngoại. Ông từng giữ nhiều vị trí quan trọng trên chính trường Mỹ như Thượng nghị sĩ bang Delaware hay 2 nhiệm kỳ phó Tổng thống Mỹ dưới thời ông Barack Obama. Do đó, ông Biden đã tạo dựng được mối quan hệ tốt với nhiều chính trị gia và quan chức nước ngoài. Một điều vô cùng có lợi cho việc triển khai và hoạch định chính sách đối ngoại của ông.
Tuy nhiên, chỉ trong chưa đầy 4 năm ông Biden tại vị, hàng loạt vấn đề bao gồm kế hoạch rút quân khỏi Afghanistan và sự ủng hộ dành cho Israel trong cuộc xung đột với Hamas hiện nay đã gây ra những cuộc khủng hoảng mới, làm suy yếu hình ảnh một nhà lãnh đạo ổn định mà ông cố gắng xây dựng.
Trong khi đó, với vị trí hiện tại, ông Trump lại giữ yên lặng về các vấn đề liên quan tới Gaza. USA Today nhận định, với cách giải quyết này, ông Trump đang tận dụng đặc quyền của một “người thách thức” trong cuộc đua năm nay.
Một lợi thế khác có thể đem lại sự cân bằng cho cuộc bầu cử năm nay đó là hình ảnh của ông Trump không còn quá “tiêu cực” trong mắt cử tri. Nếu như 4 năm trước, ông Trump liên tục đưa ra các tuyên bố có phần cực đoan trên mạng xã hội Twitter thì giờ đây, tần suất của những tuyên bố này đã giảm dần. Một phần do ông không còn sử dụng nền tảng Twitter, vốn phổ biến ở Mỹ, mà sử dụng mạng xã hội Truth do ông thành lập.
Ngoài ra, tuổi tác cũng là một vấn đề được cử tri quan tâm. Đảng Cộng hoà thường cho rằng Tổng thống Biden hiện đã lớn tuổi và khó có thể đảm nhận vị trí lãnh đạo đất nước do thiếu sự nhạy bén và không đủ thể chất.
Tuy nhiên, đảng Dân chủ lưu ý rằng ông Trump chỉ trẻ hơn ông Biden 4 tuổi và đang mắc những sai lầm của riêng mình, bao gồm nhầm lẫn giữa bà Nikki Haley, nhân viên cũ và là đối thủ của ông trong cuộc bầu cử sơ bộ đảng Cộng hoà, với bà Nancy Pelosi, cựu Chủ tịch Hạ viện đảng Dân chủ. Do đó, xét về tuổi tác, ông Trump có thể có lợi thế hơn nhưng nhìn chung, cả 2 ứng viên đều bị đánh giá là đã lớn tuổi.
Lợi thế và thách thức của 2 ứng viên
Đối với vị tổng thống thứ 45 của Mỹ, thành tích kinh tế và sự ủng hộ của các cử tri trung thành là điểm mạnh của ông. Bất kể biến động gì đang xảy ra trên thế giới, ở Ukraine, Israel, Syria hay eo biển Đài Loan, thì túi tiền là vấn đề mà hầu hết người dân Mỹ nghĩ đến khi bỏ phiếu. Như vậy, cựu Tổng thống Trump có lợi thế vì trong nhiệm kỳ của ông, nền kinh tế Mỹ vận hành khá tốt.
So với người kế nhiệm, ông Trump vẫn có lợi thế hơn về lĩnh vực kinh tế. (Ảnh: AP)
Dù vậy, ông Trump cũng đang phải đối mặt với thách thức lớn, đó là nhiều cáo trạng, nhiều phiên tòa, vốn không chỉ làm xấu đi hình ảnh cá nhân, mà còn khiến ông tốn nhiều thời gian và sức lực cho mùa tranh cử khi phải thường xuyên có mặt tại các phòng xử án. Tuy nhiên, cử tri Mỹ đều cho rằng điều này không mới và trong các cuộc thăm dò, rất nhiều người vẫn ủng hộ ông.
Trong khi đó, điểm mạnh của Tổng thống Biden nằm ở cử tri đoàn tại các bang lớn, cùng với những số liệu tích cực về lạm phát. Cách tổ chức bầu cử của hệ thống chính trị Mỹ khiến ông có lợi thế với tư cách là một đảng viên Dân chủ và sẽ nhận được sự ủng hộ ở một số bang lớn nhất của Mỹ.
Bên cạnh đó, dù hàng tiêu dùng ở Mỹ vẫn còn đắt so với một năm trước và đắt hơn rất nhiều so với chính quyền tiền nhiệm, song chỉ số lạm phát ở Mỹ đang giảm. Nền kinh tế Mỹ nếu tiếp tục cải thiện trước ngày bầu cử tháng 11 tới sẽ tạo lợi thế cho Tổng thống Biden.
Trận "tái đấu" năm 2024 sẽ không dễ dàng với ông Biden. (Ảnh: Getty)
Về các hạn chế, với Tổng thống Biden, giới quan sát cho rằng ông đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề, trong đó tuổi tác và sức khỏe (cả thể chất và tinh thần) là điểm yếu lớn nhất.
Thứ hai, nền kinh tế chưa phục hồi hoàn toàn, rất nhiều người nghèo ở Mỹ trong tình trạng tồi tệ hơn so với 4 năm trước.
Thứ ba, tình trạng nhập cư bất hợp pháp đã trở thành một thảm họa mà chính quyền phải thừa nhận là chưa thể khắc phục.
Thứ tư, các cuộc điều tra tham nhũng liên quan đến con trai ông là Hunter Biden. Cuối cùng là khoảng cách về mức độ nhiệt tình của cử tri, khi nhiều người dù không ủng hộ ông Trump, nhưng cũng không đi bỏ phiếu hoặc không bỏ phiếu cho ai, khiến ông Biden có thể bị thất thế so với đối thủ.
Có thể thấy, cả 2 ứng viên đều có những cơ hội và thách thức riêng khi tham gia cuộc bầu cử năm 2024. Việc dự đoán ứng viên có lợi thế hơn trong cuộc đua năm nay thậm chí còn khó hơn so với cách đây 4 năm. Theo đó, các cử tri sẽ cần đánh giá nhiều yếu tố từ nay cho đến ngày bầu cử chính thức để đưa ra quyết định cuối cùng cho lá phiếu của mình.
