VKSND Tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố 54 bị can về 5 tội: Đưa hối lộ, Môi giới hối lộ, Nhận hối hộ, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, liên quan đại án "chuyến bay giải cứu".
Theo tài liệu tố tụng: Tháng 01/2020, dịch Covid -19 bùng phát ở Trung Quốc và diễn biến phức tạp. Trước tình hình trên, tháng 3/2020, Chính phủ đã tổ chức 01 chuyến bay giải cứu đưa 30 công dân Việt Nam từ Vũ Hán (Trung Quốc) về nước. Đến tháng 4/2020, Chính phủ tổ chức một số chuyến bay giải cứu chỉ thu phí vé máy bay và cách ly tại cơ sở quân đội (chuyến bay giải cứu).
Tháng 11/2020, do nhu cầu của công dân về nước rất lớn, trong khi việc cách ly và chi phí gặp khó khăn, Chính phủ đã tổ chức thí điểm 10 chuyến bay công dân tự nguyện trả phí toàn bộ (chuyến bay combo) và giao Tổ công tác của 4 Bộ, ngành (Bộ Y tế, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao), sau đó, bổ sung Bộ Công an cùng phối họp tổ chức các chuyến bay…
Lợi dụng chủ trương trên, một số cá nhân thuộc các Bộ, ngành được giao nhiệm vụ cấp phép chuyến bay, cách ly ở địa phương và một số cá nhân đại diện doanh nghiệp, cùng một số đối tượng khác đã thực hiện hành vi phạm tội.
Trong số này, Nguyễn Thanh Hải, nguyên Vụ trưởng Vụ Quan hệ Quốc tế và Nguyễn Tiến Thân, nguyên Chuyên viên Vụ Quan hệ Quốc tế bị cáo buộc nhận hối lộ 3.691.580.000 đồng.
Cụ thể, sau khi tiếp nhận hồ sơ giải quyết chuyến bay của cơ quan, tồ chức, doanh nghiệp, VPCP giao Vụ Quan hệ Quốc tế (QHQT) là đơn vị chủ trì tập hợp, tham mưu, đề xuất.
Tại Vụ QHQT, Nguyễn Thanh Hải, Vụ trưởng đã trực tiếp chỉ đạo, phân công cho các Chuyên viên Vụ QHQT tiếp nhận hồ sơ của các doanh nghiệp, tham mưu, đe xuất để Lãnh đạo Vụ duyệt, ký Phiếu trình Lãnh đạo VPCP ký, trình lãnh đạo Chính phủ phê duyệt khi chưa có ý kiến của Tổ công tác 04 Bộ/05 Bộ.
Do Nguyễn Tiến Thân là thành viên Tổ phòng chống dịch Covid-19 thuộc VPCP nên hầu hết hồ sơ các doanh nghiệp xin cấp phép chuyến bay, Nguyễn Thanh Hải giao cho Nguyễn Tiến Thân là đầu mối chính, nghiên cứu, tham mưu, đề xuất (thông qua Phiếu trình) lãnh đạo trong việc xét duyệt cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp xin cấp phép chuyến bay đưa công dân về nước.
Quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, đại diện một số doanh nghiệp đã đặt vấn đề nhờ xin cấp phép các chuyến bay, Nguyễn Tiến Thân đã tiếp nhận hồ sơ, báo cáo đề xuất, được Nguyễn Thanh Hải đồng ý duyệt, ký các Phiếu trình trình lãnh đạo VPCP, lãnh đạo Chính phủ cấp phép cho nhiều doanh nghiệp được tổ chức chuyến bay đưa công dân về nước khi chưa có ý kiến thống nhất, đề xuất của Tổ công tác 4 Bộ/5 Bộ như sau:
Cuối tháng 9, đầu tháng 10/2020, thông qua ông Mai Xuân Thái, Phó Vụ trưởng Vụ Đổi mới doanh nghiệp VPCP, Lê Hồng Sơn và Nguyễn Thị Thanh Hằng đại diện Công ty Bluesky gặp Nguyễn Thanh Hải tại phòng làm việc của Hải.
Tại buổi gặp này Sơn, Hằng đặt vấn đề nhờ Hải quan tâm giúp đỡ trong việc xin cấp phép thực hiện chuyến bay đưa công dân Việt Nam về nước, Hải đồng ý và chỉ đạo Nguyễn Tiến Thân trực tiếp, trao đổi, phối họp với Sơn, Hằng để triển khai thực hiện.
Theo hướng dẫn của Thân, từ tháng 10/2020 đến tháng 4/2021, Sơn và Hằng đã nhiều lần gửi hồ sơ đến VPCP và lãnh đạo Chính phủ để xin chủ trương đưa công dân về nước và được Hải, Thân tiếp nhận, đề xuất chuyến bay. Quá trình thực hiện, Lê Hồng Sơn và Nguyễn Thị Thanh Hằng 04 lần đưa 3.200.000.000 đồng cho Nguyễn Tiến Thân và Nguyễn Thanh Hải.
Tháng 3/2021, thông qua giới thiệu của Nguyễn Quang Linh, Hoàng Anh Kiếm, đại diện Công ty Lữ Hành Việt liên hệ, gặp, đặt vấn đề và được Thân đồng ý giúp đề xuất cho Công ty Lữ Hành Việt được duyệt cấp phép thực hiện 18 chuyến bay đưa công dân về nước. Quá trình thực hiện, Hoàng Anh Kiếm đã đưa cho Nguyễn Tiến Thân 02 lần, số tiền 200.000.000 đồng và 10.000 USD.
Cuối tháng 3/2021, Nguyễn Thị Tường Vy, Giám đốc Công ty ATA đã nhờ Nguyễn Mai Anh giúp xin cấp phép 10 chuyến bay của Công ty ATA và Công ty Investco đưa công dân Việt Nam về nước với chi phí thỏa thuận là 500.000.000 đồng/01 chuyến bay và được Mai Anh đồng ý.
Sau đó, Nguyễn Mai Anh đã nhờ Thân chủ trì tập hợp, tham mưu đề xuất, Thân đồng ý và đề nghị Mai Anh xin Nguyễn Thanh Hải bút phê trên hồ sơ giao cho Thân tập hợp, đề xuất. Sau khi Hải bút phê giao cho Thân, Thân đã tập hợp, đề xuất cho tổ chức thực hiện chuyến bay.
Ngày 31/3/2021, khi biết Thân đã trình lãnh đạo các cấp hồ sơ của Tường Vy, nhưng chưa được lãnh đạo VPCP, lãnh đạo Chính phủ phê duyệt, Mai Anh liên hệ gặp Thân tại phòng làm việc và đưa cho Thân 50.000.000 đồng, ngày hôm sau, Thân đưa số tiền này cho Hải tại phòng làm việc của Hải.
Tháng 11/2020, Phan Thị Mai, Giám đốc Công ty Sao Hà Nội đã mượn pháp nhân Công ty Việt Phát để nộp hồ sơ lên VPCP xin cấp phép thực hiện chuyến bay, nhưng khổng được phê duyệt. Đầu tháng 12/2020, thông qua mối quan hệ cá nhân, Phan Thị Mai chủ động liên hệ nhờ và được Nguyễn Tiên Thân đồng ý giúp đề xuất cho Công ty Việt Phát được thực hiện chuyến bay đưa công dân về nước và yêu cầu Mai bổ sung hồ sơ. Ngày 02/12/2020, Mai gặp Thân tại trụ sở VPCP để bổ sung hồ sơ, nhờ duyệt cấp phép 02 chuyến bay và đưa 10.000.000 đồng cho Thân.
Như vậy, VKS cáo buộc, từ tháng 11/2020 đến tháng 6/2021, Nguyễn Thanh Hải và Nguyễn Tiến Thân đã nhận hối lộ 08 lần, số tiền 3.691.580.000 đồng của 04 cá nhân trong việc đề xuất chủ trương cấp phép chuyến bay.
Trong đó, Nguyễn Thanh Hải hưởng lợi 2.350.000.000 đồng, Nguyễn Tiến Thân hưởng lợi 1.341.580.000 đồng.
Lời khai của Nguyễn Tiến Thân, Nguyễn Thanh Hải, Nguyễn Thị Thanh Hằng, Lê Hồng Sơn, Hoàng Anh Kiếm, Nguyễn Mai Anh phù hợp với các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án.
Quá trình điều tra, Nguyễn Thanh Hải đã nộp 2.000.000.000 đồng, Nguyễn Tiến Thân đã nộp 1.200.000.000 đồng cho Cơ quan điều tra để khắc phục hậu quả.
Tư Viễn