Trong suốt một năm, có 24 tiết khí, mỗi tiết khí đánh dấu sự thay đổi của thời tiết và luân chuyển các mùa. Thanh Minh là tiết khí thứ 5, mang trong mình cái tên thể hiện sự trong trẻo, sáng sủa của bầu trời, với “thanh” tượng trưng cho sự trong lành, và “minh” là ánh sáng tươi sáng.
Tết Thanh Minh là một lễ hội truyền thống vô cùng quan trọng của người Việt, thường diễn ra vào đầu tháng 3 Âm lịch hàng năm. Đây là dịp con cháu tưởng nhớ tổ tiên, bày tỏ lòng tri ân qua các nghi lễ cúng bái và thăm viếng, chăm sóc phần mộ ông bà, cha mẹ.
Tết Thanh Minh năm 2025 vào ngày nào?
Tiết Thanh Minh đã được ghi dấu sâu đậm trong văn hóa người Việt qua các câu ca dao, đặc biệt là câu thơ trong "Truyện Kiều" của Nguyễn Du: “Thanh minh trong tiết tháng Ba, Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh…” giúp người dân nhớ rằng lễ Tết này diễn ra vào tháng 3 Âm lịch. Tuy nhiên, do sự đồng bộ hóa với lịch quốc tế, hệ thống tiết khí giờ đây tính theo Dương lịch.
Tết thanh minh 2025 là ngày nào? (Ảnh chụp màn hình)
Ngày Tết Thanh Minh là ngày đầu tiên của tiết Thanh Minh, diễn ra sau tiết Xuân phân. Nếu tính theo gốc điểm Xuân phân (kinh độ Mặt trời bằng 0°), thì tiết Thanh Minh bắt đầu khi Mặt trời đạt kinh độ 15°. Thường thì tiết này bắt đầu từ 4/4 hoặc 5/4 và kết thúc vào khoảng 20/4 hoặc 21/4 trước khi chuyển sang tiết Cốc Vũ.
Cụ thể, trong năm 2025, tiết Thanh Minh sẽ bắt đầu từ ngày 4/4 và kết thúc vào ngày 19/4 Dương lịch. Ngày Tết Thanh Minh, rơi vào ngày 4/4, sẽ là thứ Sáu, ngày 7/3 Âm lịch.
Những việc cần làm trong Tết Thanh Minh
Một trong những hoạt động quan trọng nhất trong Tết Thanh Minh chính là tảo mộ. Đây là dịp để con cháu thể hiện lòng hiếu thảo, kính trọng tổ tiên bằng cách thăm mộ, dọn dẹp cỏ dại, thay hoa, thay nhang. Lễ vật thường được dâng lên tổ tiên bao gồm hoa, quả, bánh kẹo, với mong muốn cầu chúc sự bình an và phù hộ cho gia đình.
Ngoài việc tảo mộ, một việc không kém phần quan trọng chính là dọn dẹp mộ phần tổ tiên. Công việc này không chỉ thể hiện sự tôn kính mà còn là cách duy trì truyền thống gia đình, giúp các thế hệ sau hiểu rõ hơn về nguồn cội và kết nối sâu sắc hơn với tổ tiên. Việc này thường bao gồm việc phát quang cây cỏ, lau chùi mộ bia và chỉnh trang lại phần mộ.
Song song với việc chăm sóc mộ phần, dọn dẹp nhà cửa và bàn thờ cũng là hoạt động không thể thiếu trong dịp Tết Thanh Minh. Bàn thờ tổ tiên là nơi thiêng liêng, thể hiện sự tôn trọng và tưởng nhớ đối với những người đã khuất. Việc lau dọn sạch sẽ và bày biện bàn thờ gọn gàng, trang trọng sẽ tạo ra không gian trang nghiêm, ấm cúng cho lễ cúng.
Lễ cúng Tết Thanh Minh có thể được tổ chức tại gia đình hoặc tại mộ phần tổ tiên, với lễ vật bao gồm mâm cơm truyền thống, hoa quả, rượu và bánh trái. Trong lễ cúng, gia chủ sẽ khấn vái cầu nguyện cho sự bình an, may mắn và thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên. Ở một số nơi, người dân còn tổ chức thêm các nghi lễ như thả đèn hoa đăng hay thực hiện các phong tục truyền thống khác để tỏ lòng thành kính.
Tết Thanh Minh không chỉ là dịp để con cháu ghi nhớ, tri ân tổ tiên mà còn là thời điểm để gia đình gắn kết, tạo dựng những kỷ niệm sâu sắc cùng nhau trong không gian ấm cúng và thiêng liêng.
