Bí ẩn ngải tiên và tác dụng bất ngờ với người viêm đại tràng

Người dân chỉ biết, có ngải tiên là khỏe mạnh mà không hiểu vì sao. Chỉ đến khi có sự hiện diện của khoa học hiện đại, mọi bí ẩn mang tên “ngải tiên” mới dần được hé lộ…

 

 

Quây quần bên bếp lửa nhỏ, anh Lý A Lầu ở huyện Bát Xát, Lào Cai kể cho chúng tôi nghe về phong tục tập quán của người Dao trước kia. Mến khách, lại mới đi rừng về, anh đãi chúng tôi bằng một bữa nhộng ong rừng mới bắt. Nhìn những con nhộng béo tròn, trắng nõn, nhiều người trong đoàn chúng tôi tỏ vẻ e ngại, sợ lạ bụng, anh A Lầu cười xòa: “Yên tâm đi, mình có cái này rồi, không ngại đâu”. Nói đoạn, anh vòng ra ngoài một lát, lúc sau trở về với một nắm lá, trông như lá dong riềng trên tay: “Ngải tiên đấy, người Dao chúng mình có cái cây này, chẳng ngại đồ lạ, chẳng ngại đau bụng, đi ngoài đâu”.

 

Câu chuyện của cả đoàn nhanh chóng chuyển sang cây ngải tiên “linh dược” của rừng. “Người Dao tính từ khi còn bé đến khi lớn lên đã được cha mẹ truyền cho nhiều phương thuốc từ rừng để có thể tự chữa bệnh của mình. Cứ đau bụng, đi ngoài, lạ bụng ấm ách thì chỉ đi hái ít cây ngải tiên về, sắc nước, hoặc giã ra lấy nước uống chừng một hai ngày là khỏi. Mà cũng ít khi bị đau bụng lắm. Cái cây này (ngải tiên-PV) được dùng thường xuyên, nên bụng dạ chúng mình tốt lắm. Không chỉ làm thuốc, nó còn làm thức ăn, dễ kiếm nữa, cứ ra rừng, ra suối, thậm chí chả cần đi đâu xa, tìm xung quanh vườn là có”, anh A Lầu cho biết.

 

 

Trong câu chuyện của anh, một bức tranh lịch sử về sự gắn bó của loài “linh dược” từ rừng và người Dao cứ dần hiện ra trước mắt chúng tôi. Cũng chẳng biết từ đời nào, kiếp nào, thậm chí, trên những bước đường thiên di, loài cây này đã gắn bó mật thiết trong đời sống người dân tộc nơi đây. Có những giai đoạn, để có đất làm nương, làm rẫy, ngải tiên bị tận diệt. Nhưng càng tìm cách diệt, cây lại càng vươn lên mạnh mẽ, bền bỉ như bước chân người Dao những lúc lên non, vượt rừng…

 

 

Dùng ngải tiên như một bản năng để có hệ tiêu hóa khỏe mạnh, câu chuyện của người dân tộc Dao Tây Bắc từ sớm đã thu hút sự quan tâm của nhà khoa học- Ths Bá Thị Châm của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Từ đây, quá trình đi tìm hiểu, phân tích về loài cây này, đáp án cho câu hỏi “Vì sao ngải tiên lại hiệu quả đặc biệt với bệnh đường ruột, đặc biệt là bệnh đại tràng” mới dần hé lộ.

 

Nhiều nghiên cứu khoa học chuyên sâu trên thế giới đã chứng minh, trong ngải tiên có chứa hoạt chất diterpen coronarin, rất hiệu quả đối với những người có vấn đề về đường ruột, đại tràng, giúp giảm các triệu chứng của bệnh như đau bụng, đầy hơi, ăn uống khó tiêu. Diterpen coronarin còn có tác dụng ức chế sự co bóp của ruột, chống viêm, kháng khuẩn, giảm đi ngoài, tiêu chảy, táo bón ở người bị viêm đại tràng.

 

Một nghiên cứu của Brazil năm 2014 cũng kết luận, diterpen coronarin cũng có khả năng ngăn ngừa và ức chế khối u ở một số loại ung thư, trong đó có ung thư đại tràng. Như vậy, ngải tiên không chỉ hỗ trợ điều trị viêm đại tràng, ngăn ngừa tái phát mà còn giúp hạn chế nguy cơ phát triển thành ung thư đại tràng.

 

Tuy nhiên, diterpen coronarin là một nhóm chất không tan trong nước, dẫn đến việc bị hạn chế hấp thu, hiệu quả sử dụng không cao.

 

 

Sau nhiều năm trăn trở, tìm kiếm và áp dụng nhiều phương pháp khác nhau, Ths.  Bá Thị Châm mới tìm ra được cách khắc phục nhược điểm của loài “linh dược” này. Theo đó, khi áp dụng công nghệ cao vào bào chế sẽ giúp tạo ra những hạt nano ngải tiên kích thước chuẩn 45-110nm. Ở kích thước này, nano ngải tiên dễ dàng được hấp thu vào máu, hấp thu nhanh mà không bị đào thải qua các khe thận kích thước nhỏ (30 nm), giúp giữ cho nồng độ hoạt chất cao với thời gian dài trong cơ thể, tạo hiệu quả hấp thu cao gấp hàng chục lần so với thông thường. Việc áp dụng nano ngải tiên vào các sản phẩm chăm sóc sức khỏe hứa hẹn sẽ đem đến một giải pháp hữu hiệu cho những người gặp các vấn đề về viêm đại tràng, đường ruột tại Việt Nam.