Tết Hàn thực, diễn ra vào ngày 3/3 Âm lịch mỗi năm, là dịp để người Việt thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và tận hưởng khoảnh khắc sum vầy bên gia đình. Trong ngày này, hai món ăn truyền thống không thể thiếu chính là bánh trôi và bánh chay.
Bánh trôi với hình dáng tròn trịa tượng trưng cho sự viên mãn, trong khi bánh chay có lớp vỏ trắng mịn thể hiện sự tinh khiết. Cả hai loại bánh đều có cách làm đơn giản, dễ thực hiện ngay tại nhà. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn tạo ra những mẻ bánh trôi, bánh chay thơm ngon, chuẩn vị cho ngày Tết Hàn thực.
Cách làm bánh trôi truyền thống Tết Hàn thực

Mâm lễ bánh trôi, bánh chay cúng Tết Hàn thực. (Ảnh: Vũ Thu Hương)
Nguyên liệu cần chuẩn bị
-
500gr bột gạo nếp
-
50gr bột gạo tẻ
-
100gr đường phên cắt viên nhỏ
-
1 bát vừng rang
-
Dừa nạo sợi
-
1 thìa cà phê nước hoa bưởi

Nguyên liệu chuẩn bị làm bánh trôi. (Ảnh: Esheep Kitchen)
Các bước thực hiện
Chuẩn bị bột: Trộn đều bột nếp với bột tẻ, sau đó đổ nước từ từ vào, khuấy đều để hỗn hợp hòa quyện. Để bột nghỉ khoảng 3 tiếng cho lắng, sau đó chắt bỏ phần nước bên trên. Bọc bột trong khăn xô, treo lên để ráo nước. Khi bột đạt độ mịn dẻo, không dính tay là có thể bắt đầu nặn bánh.
Nặn bánh: Chia bột thành từng sợi dài, đường kính khoảng 1,5 - 2cm. Cắt bột thành từng miếng nhỏ, vê tròn rồi ấn dẹt. Đặt một viên đường đỏ vào giữa, bọc kín lại và vo tròn.

Tạo hình bánh trôi đơn giản, dễ làm. (Ảnh: Esheep Kitchen)
Luộc bánh: Đun sôi nước, nhẹ nhàng thả bánh vào. Khi bánh nổi lên mặt nước là đã chín. Vớt bánh ra, thả vào nước đun sôi để nguội để bánh không bị dính, sau đó xếp ra đĩa.
Trang trí và thưởng thức: Rắc vừng rang, dừa nạo lên trên bánh, nhỏ vài giọt nước hoa bưởi để tăng thêm hương thơm.

Bánh trôi thành phẩm.
Ngoài phiên bản bánh trôi trắng truyền thống, bạn có thể sáng tạo với bánh trôi ngũ sắc bằng cách dùng nguyên liệu tự nhiên để tạo màu:
- Màu tím: Khoai lang tím hoặc hoa đậu biếc
- Màu xanh: Lá dứa xay nhuyễn
- Màu cam: Cà rốt xay lấy nước
- Màu đỏ: Thanh long ruột đỏ

Bánh trôi với nhiều màu sắc khác nhau. (Ảnh: Vũ Thu Hương)
Hướng dẫn làm bánh chay truyền thống cho Tết Hàn thực
Nguyên liệu cần có
- 200g bột nếp
- 200g đậu xanh đã đãi vỏ
- 100g bột năng hoặc bột sắn dây
- 200g đường
- Một chút tinh dầu hoa bưởi hoặc dầu chuối
- Vừng trắng rang thơm

Cách làm bánh chay gồm khá nhiều công đoạn. (Ảnh: Vũ Thu Hương)
Cách làm bánh chay đơn giản tại nhà
1. Chuẩn bị vỏ bánh
Cho bột nếp vào một tô lớn, thêm nước ấm vào từng chút một, vừa thêm vừa trộn đều. Khi bột đạt độ ẩm thích hợp, nhào kỹ đến khi bột dẻo mịn, không dính tay. Đậy kín bột và để nghỉ khoảng 15-20 phút để bột nở đều.
2. Làm nhân bánh
Rửa sạch đậu xanh rồi ngâm nước từ 2-4 tiếng để đậu nở mềm. Sau đó, hấp đậu chín, rồi dùng thìa hoặc máy xay nghiền nhuyễn. Cho đậu vào chảo, thêm đường và sên trên lửa nhỏ, đảo liên tục để đậu không bị cháy. Khi nhân đã dẻo, thêm vài giọt tinh dầu hoa bưởi, đảo đều rồi để nguội. Chia nhân thành từng viên nhỏ, vo tròn đều và phủ kín để tránh bị khô.
3. Nặn bánh chay
Lấy một phần bột vừa đủ, vo tròn rồi ấn dẹt. Đặt viên nhân đậu xanh vào giữa, khéo léo bọc kín lại, rồi vo tròn nhẹ nhàng để bánh có hình dáng đẹp mắt. Cuối cùng, dùng ngón tay ấn nhẹ vào giữa bánh để tạo một hõm nhỏ.

Mâm cúng Tết Hàn thực không thể thiếu bánh trôi, bánh chay. (Ảnh: Vũ Thu Hương)
4. Luộc bánh
Đun sôi nước trong nồi, thả bánh vào luộc. Khi thấy bánh nổi lên mặt nước, tiếp tục đun thêm khoảng 1-2 phút để bánh chín hoàn toàn, sau đó vớt bánh ra và thả vào tô nước lạnh để giữ độ mềm dẻo, tránh bị dính.
5. Nấu chè bánh chay
Nước luộc bánh có thể tận dụng để nấu chè. Chỉ cần thêm đường cho vừa khẩu vị, đun sôi rồi từ từ đổ bột năng hoặc bột sắn dây đã hòa nước vào, khuấy đều để chè có độ sánh mịn. Khi chè chín, tắt bếp và cho vài giọt tinh dầu hoa bưởi hoặc dầu chuối để tăng hương thơm.
Những viên bánh chay tròn trịa, trắng mịn, nhân đậu xanh ngọt thanh kết hợp với nước chè sánh mịn, thơm nhẹ hương hoa bưởi chắc chắn sẽ là món ăn hoàn hảo cho ngày Tết Hàn thực.
Chỉ với vài bước đơn giản, bạn đã có thể tự tay làm những chiếc bánh chay truyền thống để cúng gia tiên hoặc cùng gia đình thưởng thức. Chúc bạn thành công!