Nóng chuyện bán con bò chịu thuế VAT 5%, phí ‘bôi trơn’, ‘tham nhũng vặt’

Bán con bò chịu thuế VAT 5%

Dự Hội nghị tổng kết công tác năm 2018 và triển khai nhiệm vụ tài chính – ngân sách năm 2019 của Bộ Tài chính. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh của một số mặt chuyển biến còn chậm, thiếu đồng bộ. Các chính sách không ổn định, hay sửa đổi, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp.

Thủ tướng lấy ví dụ, “người ta hay nói, phải chăng chính sách tài chính đang kìm hãm sự phát triển của nông nghiệp như một số ý kiến đại biểu thảo luận trong tổng kết 10 năm Nghị quyết Trung ương về tam nông vừa qua. Người ta hỏi tại sao thông tư của Bộ Tài chính quy định một con bò do các trang trại chăn nuôi bán cho doanh nghiệp hoặc HTX thì không phải chịu thuế VAT nhưng bán cho cá nhân thì chịu thuế VAT 5%, trong khi luật và nghị định của Chính phủ không quy định điều này”.

"Hay người ta hỏi một ý là người dân thuê mặt nước nuôi trồng thủy hải sản trong đê thì phải chịu thuế nhưng thuê mặt nước ngoài đê lại được miễn thuế, thậm chí cho thuê lại để kiếm lời như cử tri huyện Tiên Lãng, Hải Phòng đã nêu với chúng tôi”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính cần nhất quán quan điểm tài chính phải hướng đến sự phát triển và làm giàu cho nông dân, nông nghiệp và nông thôn. Làm được điều này thì đất nước mới thực sự phồn vinh, giàu mạnh.

Thủ tướng cho biết, ông có hỏi một số hộ cá thể tại sao không chuyển thành doanh nghiệp thì nhận được câu trả lời: “Sổ sách, kế toán, nộp thuế phức tạp quá. Thứ hai tôi phải đóng bảo hiểm. Ở  đây, tôi cứ khai kinh tế hộ đơn giản, nếu quen biết thì nộp ít thôi”.

Bộ Tài chính cần cụ thể hóa Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ bằng chính sách tài chính và chế độ kế toán đơn giản để khuyến khích, thúc đẩy loại hình doanh nghiệp này phát triển ngay trong năm 2019, “không thể để một lực lượng doanh nghiệp với tiềm năng phát triển to lớn lại không muốn lớn nhanh như thời gian qua”.

Theo Thủ tướng, đạo đức nghề nghiệp, văn hóa ứng xử, tinh thần, thái độ phục vụ người dân của một bộ phận cán bộ, công chức còn hạn chế, còn có dư luận về tiêu cực, nhũng nhiễu của một bộ phận cán bộ thuế, hải quan. Tình trạng nhũng nhiễu, chung chi, lợi ích nhóm đâu đó vẫn còn, gây bức xúc cho người dân, doanh nghiệp.

“Mình phải nói thẳng ở đây để cán bộ các cục thuế, hải quan, các chi cục liên quan biết là Thủ tướng, Bộ trưởng, Tổng cục trưởng đều biết vụ này để chấn chỉnh”, Thủ tướng nhấn mạnh. Còn tình trạng "trên nóng, dưới lạnh", “tham nhũng vặt”, chi phí không chính thức.

Thủ tướng dẫn số liệu từ Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) cho biết, tỷ lệ doanh nghiệp phải chi trả “phí bôi trơn” khi làm thủ tục hải quan mặc dù giảm từ 56,4% năm 2016 xuống 53% năm 2017 nhưng còn tỷ lệ cao.

“Các đồng chí thử tính toán 1 container thông quan nếu cần "bôi trơn" 1 triệu đồng, thì 1 năm mất hàng chục nghìn tỷ đồng. Chính những chi phí không chính thức này sẽ giết chết doanh nghiệp. Tại sao doanh nghiệp Việt Nam chúng ta mãi không lớn được, lý do cũng một phần do đây tạo ra cùng các khoản không chính thức khác”, Thủ tướng nói.

Làm rõ có hay không chuyện “cưa ba, cưa tư”

Bộ Tài chính cần có giải pháp xử lý các điểm nghẽn về thủ tục hành chính trong năm 2019 để bảo đảm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy kinh tế  đất nước phát triển.

Cho biết Việt Nam tham gia nhiều FTA và cơ hội lớn mà các FTA thế hệ mới mang lại là mở rộng thị trường nhờ cắt giảm thuế và dỡ bỏ rào cản thương mại để hàng hóa Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu, Thủ tướng nêu rõ, cơ hội không phải tự nhiên đến với các doanh nghiệp và Chính phủ không để doanh nghiệp đơn độc tự tìm cơ hội.

Các bộ, ngành phải có trách nhiệm chỉ ra cơ hội để các doanh nghiệp nắm bắt. Với Bộ Tài chính, phải chỉ rõ các lĩnh vực, ngành hàng và lộ trình được cắt giảm thuế, cơ hội thâm nhập thị trường thông qua giá cả để nâng cao lợi nhuận cho doanh nghiệp Việt Nam. Làm được điều này thì các FTA thế hệ mới có ý nghĩa, đi vào cuộc sống và việc cắt giảm thuế mới không ảnh hưởng đến ngân sách Nhà nước. Làm được điều này thì Bộ Tài chính mới tròn trách nhiệm với doanh nghiệp và người dân.

Cho rằng chất lượng thanh tra, kiểm tra của ngành tài chính còn khiêm tốn so với Kiểm toán Nhà nước và Thanh tra Chính phủ, Thủ tướng nhấn mạnh, số lượng doanh nghiệp được thanh tra, kiểm tra hàng năm của ngành tài chính rất lớn nhưng kết quả rất thấp.

“Một câu hỏi đặt ra là tại sao như thế, do trình độ, do cách làm hay “cưa ba, cưa tư” như dư luận, báo chí đã phản ánh hay do doanh nghiệp đã chấp hành tốt quy định của pháp luật”. Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính có giải pháp tổng thể đối với vấn đề này. Phải ứng dụng công nghệ vào thanh tra, kiểm tra. Bộ Tài chính cần có bộ lọc, đưa ra hệ thống tiêu chí đo lường doanh nghiệp chấp hành tốt và không tốt pháp luật để có ứng xử công bằng, công khai, minh bạch, không làm khó doanh nghiệp.