Ho và nguyên nhân gây ho
Ho là không phải là triệu chứng của một bệnh mà là triệu chứng của nhiều bệnh, báo hiệu các vấn đề về đường hô hấp, tiêu hóa và một số bệnh về tim mạch. Thường, nếu ho sau một đợt cảm cúm thường không đáng ngại và không cần dùng thuốc giảm ho.
Tuy nhiên, các trường hợp ho khạc đờm kéo dài, ho ra máu là những dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý nghiêm trọng hơn như lao phổi, ung thư phổi, viêm phổi hoặc viêm phế quản mạn. Các cơn ho có thể xảy ra do các tế bào dọc theo đường hô hấp bị kích thích, làm cho phổi đẩy không khí ra ngoài với áp lực và tốc độ cao. Tùy thuộc vào thời gian kéo dài, cơn ho có thể là cấp tính, bán cấp, hoặc mạn tính.
Ho là biểu hiện của nhiều triệu chứng bệnhVề cơ bản, ho là một phản xạ tự nhiên để bảo vệ phổi, giúp làm sạch đường thở và loại bỏ các chất kích thích phổi, đồng thời giúp ngăn ngừa nhiễm trùng. Thế nhưng, ho kéo dài có thể khiến bạn khó chịu và đôi khi có thể sẽ rất nguy hiểm nếu không được kiểm soát.
Định nghĩa về chứng ho được hiểu là khi đường hô hấp bị kích thích, phản ứng tự nhiên của cơ thể là sẽ đẩy không khí ra với áp lực mạnh để quét sạch kích thích đó ra khỏi đường hô hấp, tạo thành cơn ho. Những tác động từ bên ngoài như môi trường, khí hậu,… có thể khiến các cơn ho nặng hơn.
Phân cấp các triệu chứng ho
Theo tư vấn của các chuyên gia sức khỏe trên báo Sức khỏe & đời sống, ho bao gồm các triệu chứng như sau:
Ho cấp
Chứng này xảy ra đột ngột, thông thường nhất là do hít phải bụi hoặc chất kích thích. Chứng ho cấp cũng có thể do các nguyên nhân như: do nhiễm khuẩn, viêm họng, viêm thanh quản, viêm tai, viêm xoang, viêm phế quản, viêm phổi, tràn dịch màng phổi. Triệu chứng ho cũng có khi xuất hiện trong các bệnh dị ứng tai, mũi, họng và hen.
Ho thành cơn
Bạn sẽ ho nhiều lần kế tiếp nhau trong một thời gian ngắn. Điển hình là cơn ho gà, người bệnh ho liền một, sau đó hít một hơi dài và tiếp tục ho nữa. Các cơn ho kéo dài thường gây tăng áp lực trong lồng ngực, người bệnh có thể đau ê ẩm ngực, lưng và bụng do các cơ hô hấp co bóp quá mức.
Ho khan kéo dài
Có nghĩa là tình trạng ho không khạc ra đờm, mặc dù người bệnh có thể ho nhiều. Tuy nhiên, có người nuốt đờm hoặc vì không muốn khạc ra ngoài. Ho khan kéo dài cần chú ý đến, bệnh của thanh quản, viêm tai, viêm xương chũm mạn tính.
Ho có đờm
Là khi bạn bị ho và cảm thấy năng ngực, ho thường khạc ra chất nhầy và đờm. Thường, bệnh nhân có cảm giác nghẹt thở và khó thở, mệt lả. Các triệu chứng thường tăng lên khi đi bộ và nói chuyện. Đa số nguyên nhân ho có đờm là do viêm phế quản mạn tính, cũng có khi là triệu chứng ho sau khi viêm họng, viêm mũi và viêm xoang. Ho khạc đờm nhiều kèm theo bội nhiễm luôn phải chú ý đến ung thư họng , thanh quản, thực quản, khí quản...
Ho ra máu
Đó là tình trạng ho khạc thấy máu, có nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng. Nó có thể là một dấu hiệu của các bệnh viêm phổi cấp và mạn tính, ung thư phổi. Triệu chứng này thường xuất hiện đột ngột, trong lúc người bệnh cảm thấy khỏe mạnh hoặc sau khi hoạt động mạnh. Thường, 90% trường hợp ho ra máu là do bệnh lao đang tiến triển (nếu kèm ho kéo dài, sốt nhẹ, sút cân thì càng chắc chắn). Nếu ho ra máu chút ít lẫn trong đờm, tái phát một vài lần mà không có sốt hoặc sút cân cũng nên nghĩ đến bệnh lao.
Ho có thể là cảnh bảo các triệu chứng của nhiều bệnh, chớ nên chủ quan
Triệu chứng ho kéo dài có thể gây ra các bệnh như:
Ung thư phổi
Theo các nhà nghiên cứu, có tới 65% trường hợp người mắc ung thư phổi bị ho kéo dài tại thời điểm chẩn đoán. Thậm chí, nó là triệu chứng duy nhất để chẩn đoán bệnh. Vì thế, khi xuất hiện những cơn ho kéo dài trên 2 tuần, kèm theo triệu chứng chất nhày lẫn máu, khàn tiếng, nuốt đau… người bệnh cần tiến hành làm các xét nghiệm lâm sàng cần thiết.
Triệu chứng của bệnh lao
Bệnh lao cũng là một trong các bệnh phổ biến ở nước ta. Bệnh do trực khuẩn mycobacterium tuberculosis gây ra. Trong trường hợp ho kéo dài hon 3 tuần, kèm theo đau ngực, giảm cân, mệt mỏi, đổ mồ hôi về đêm... cần đến ngay cơ sở chuyên khoa lao để thực hiện các xét nghiệm xác định sự tồn tại của vi khuẩn lao.
Ho cũng là triệu chứng của bệnh lao
Bên cạnh đó, ho kéo dài về đêm cũng không nên xem thường.
Người bệnh có thể ho ít vào ban ngày nhưng lại ho nhiều vào ban đêm, dai dẳng, liên tục. Triệu chứng này thường gặp ở trẻ em và người lớn.
Đối với trẻ em
Vì thời điểm ban ngày, trẻ em thường ở tư thế vận động, các chất nhầy có thể bài tiết ra ngoài dễ dàng nên không gặp ho vào ban ngày. Tuy nhiên, khi đem xuống, đi ngủ, các chất nhầy ứ đọng trong cổ họng gây kích thích ho. Chứng ho kéo dài về đêm ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân như:
Có dị vật xuất hiện trong đường hô hấp gây tình trạng ho sặc sụa, không bị sốt nhưng khó thở, mặt tái đi.
Chứng ho kéo dài rất nguy hiểm với trẻ nhỏ
Do cảm lạnh, viêm xoang nên đờm từ xoang chảy xuống họng gây ho khi ngủ.
Trường hợp trẻ gặp tình trạng ho về đêm kèm theo hiện tượng sặc từng cơn dẫn đến nôn trớ thì đây có thể là triệu chứng ho do trào ngược dạ dày thực quản.
Đối với người lớn
Ho kéo dài về đêm ở người lớn diễn ra thường xuyên sẽ khiến người bệnh khó chịu, mệt mỏi dễ dẫn đến cáu kỉnh, giảm hiệu suất làm việc. Chứng ho này có thể do các yếu tố sau:
Do hen suyễn
Nó có thể được coi là triệu chứng ban đầu của bệnh hen suyễn. Ngoài ra, người bệnh còn cảm thấy khó thở, thở rít, khạc đờm, nặng ngực...
Bệnh viêm xoang
Người bị bệnh viêm xoang sẽ dẫn đến hiện tượng ứ đọng dịch về ban đêm và gây ho.
Trào ngược axit
Các axit dịch vị trong dạ dày trào ngược lên phổi gây ho nhiều vào ban đêm.
Ho cũng là dấu hiệu của bệnh suy tim
Theo bác sĩ Nguyễn Trâm Anh trên báo Sức khỏe & đời sống, bởi hệ hô hấp và hệ tuần hoàn của cơ thể có liên quan mật thiết với nhau. Do đó, khi cơ quan này bị bệnh có thể khiến cơ quan kia cũng bị ảnh hưởng.
Chứng ho do suy tim là triệu chứng hay gặp ở bệnh nhân suy tim, thường dễ bị bỏ qua do nhầm lẫn với một bệnh lý khác, vì thế làm cho người bệnh mất đi cơ hội được chữa trị sớm để hồi phục. Nhiều người khi gặp có biểu hiện triệu chứng ho, không ít thì nhiều đều có liên quan đến vấn đề bệnh lý về phổi hoặc đường hô hấp mà không quan tâm đến bệnh lý có ảnh hưởng từ tim.
Ho cũng có thể là triệu chứng của bệnh tim mạch, mọi người dễ chủ quan
Tuy nhiên, trên thực tế đã có nhiều trường hợp người bệnh suy tim phải trải qua và chịu đựng những cơn ho đáng kể. Theo số liệu thống kê ghi nhận, mỗi năm có khoảng hàng triệu người phải nhập viện để cấp cứu vì bị suy tim. Biểu hiện lâm sàng của suy tim thường là: suy yếu, mệt mỏi, khả năng chịu đựng kém, khó thở bất thường gồm khó thở khi tập thể dục hoặc ngay cả hiện tượng khó thở xảy ra khi nằm (orthopnea), sưng phù ở mắt cá chân và đôi khi ho.
Do khả năng bơm máu kém cùa tim nên máu quay trở lại tim từ phổi và có xu hướng chảy ngược tạo ra tình trạng tắc nghẽn phổi. Đó là lý do tại sao những người bị suy tim thường được cho là bị “suy tim sung huyết”. Khi phổi bị tắc nghẽn, chất dịch và thậm chí có cả một ít máu có thể rò rỉ vào phế nang của phổi. Dịch đọng lại ở phổi trong trường hợp này là nguyên nhân chính gây ra chứng khó thở thường gặp ở những người bị suy tim.
Trên thực tế, phản xạ ho là cách thức đối phó của cơ thể để làm thông thoáng đường thở và phế quản, đồng thời cũng có ý nghĩa triệu chứng ho là biểu hiện của tình trạng phổi bị tắc nghẽn.
Ho do suy tim có nhiều dạng khác nhau. Ví dụ, một cơn ho ướt tạo ra đờm có bọt có thể nhuốm màu hồng với máu là khá phổ biến đối với bệnh suy tim. Hay thở khò khè và thở nặng nhọc cũng có thể đi kèm với những cơn ho, kèm theo với cảm giác sùi bọt trong ngực hoặc thậm chí là tiếng huýt sáo từ phổi.
Đây là những triệu chứng điển hình, xảy ra khi tình trạng suy tim đã trở nên tồi tệ, thường đi kèm theo các triệu chứng bệnh lý của suy tim nói chung. Những triệu chứng được biểu hiện cụ thể như: cố gắng thở, khó thở khi nằm (orthopnea), phù và thậm chí bị khó thở cả về ban đêm hoặc người bệnh có thể thức dậy vào lúc nửa đêm, thở hổn hển và ho.
Gặp những triệu chứng, dáu hiệu như trên, người bệnh nên đến ngay các cơ sở y tế nhằm có biện pháp can thiệp kịp thời, không nên để diễn biến bệnh kéo dài quá lâu.
Tuy nhiên, tình trạng ho do bệnh lý suy tim cũng có thể ở dạng ít nghiêm trọng hơn. Một số bệnh nhân bị suy tim xuất hiện cơn ho làm khó chịu và trở nên mạn tính, ho khan nhưng cũng có lúc khạc ra một lượng nhỏ chất đờm nhầy màu trắng hoặc hồng. Những dạng ho do suy tim ít nghiêm trọng này khiến người bệnh chủ quan, không đi khám để phát hiện bệnh kịp thời.
Nếu để trường hợp này xảy ra lâu dài, các triệu chứng suy tim có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn. Vì thế, bất cứ trường hợp bệnh nhân nào được bác sĩ thông báo bị bệnh suy tim, cũng không nên bỏ qua sự khởi đầu của triệu chứng ho, ngay cả khi được xem là triệu chứng ho chỉ xảy ra khá nhẹ.
[presscloud]http://media.baosuckhoecongdong.vn/upload/video/2020/03/10/VTC14_115_Nhận biết và xử trí khi trẻ mắc ho gà_10032020204425.mp4[/presscloud]
Nhận biết và xử trí khi trẻ mắc ho gà- VTC14
