Gan nhiễm mỡ gần như không gây ra triệu chứng gì đáng kể và không ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nhưng khi bệnh trầm trọng hơn, chúng ta mới có thể thấy một số triệu chứng mệt mỏi, cơ thể khó chịu và hay buồn nôn. Khi đi khám thầy thuốc thấy lá gan bị sưng to hơn bình thường. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể bị vàng da. Khi hệ thống miễn nhiễm của người bệnh phát hiện ra sự bất thường và tự động loại bỏ các tế bào gan hư hỏng này khiến cho bạch cầu trong máu xuất hiện khắp lá gan, gây ra viêm gan. Gan nhiễm mỡ lâu ngày kết hợp với men gan cao sẽ dẫn đến bệnh xơ gan rồi tới chai gan và có thể dẫn đến ung thư gan.
Rất nhiều loại thảo dược và một số loại cây Thuốc Nam có tác dụng hữu hiệu trong việc điều trị bệnh gan nhiễm mỡ cũng như một số chứng bệnh khác có liên quan đến gan và chức năng gan. Với nguồn gốc từ thiên nhiên, thuốc Nam điều trị bệnh gan nhiễm mỡ có lợi thế an toàn, chi phí thấp nên ngày càng được người bệnh tin dùng.
Diệp hạ châu (cây chó đẻ)
Theo Đông y, Diệp hạ châu có vị đắng, tính mát, vị ngọt, hơi đắng.. có nhiều tác dụng như tiêu độc, lợi tiểu, thông huyết, hạ nhiệt, sát trùng, thanh can, là cây thuốc được sử dụng phổ biến trong những bài thuốc dân gian. Có tác dụng chính làm mát gan, giải độc cho gan, kích thích tiêu hóa, tiêu viêm, điều trị bệnh gan nhiễm mỡ.
Diệp hạ châu đắng hay còn gọi là cây chó đẻ, là một trong những cây thuốc quý điều trị bệnh gan nhiễm mỡ rất hiệu quả. Chuẩn bị: 20g cây chó đẻ, đường ăn. Cách dùng: Cây chó đẻ đem sao khô, sau đó sắc làm 3 lần nước, rồi trộn đều 3 nước đó với nhau, thêm đường vào đun sôi đến khi tan và uống. Chia thuốc làm bốn lần trong ngày để uống. Hoặc người bị bệnh gan nhiễm mỡ có thể áp dụng bài thuốc sau: 30g cây chó đẻ, nhân trần, hạ thảo khô, sài hồ mỗi loại 12g và chi tử 8g Tất cả những vị trên xao khô, sắc lấy nước uống ngày 1 lần. Điều trị trong thời gian 1 tháng.
Lá sen khô
Lá sen có đặc tính vị đắng, tính mát, hơi chát, mùi thơm nhẹ, lá sen từ lâu đã được dân gian sử dụng nấu nước uống để thanh nhiệt. Người bệnh gan nhiễm mỡ nên sử dụng loại lá sen bánh tẻ nấu nước uống sẽ hỗ trợ gan giải độc đồng thời đẩy lượng mỡ ra khỏi cơ thể, đưa chỉ số mỡ trong gan về mức ổn định. Bên cạnh đó, dùng củíen còn có tác dụng phòng chống lão hóa, giảm mỡ, ổn định huyết áp.
Cách dùng: Đem 50g lá sen khô nấu cùng 50g lá chè xanh trong 1 lít nước, khi sôi có thể chế loại trà này vào ấm và nhâm nhi nhiều lần trong ngày, hoặc để nguội và cho vào chai, bảo quản trong tủ lạnh như một loại nước trà giải khác. Loại nước trà này không những hỗ trợ việc giảm mỡ trong gan mà còn thanh lọc cơ thể, cải tạo làn da. Nếu không có các loại thảo dược khác để kếp hợp thì có thể dùng trà lá sen khô. Lấy 10g lá sen khô nấu cùng 500ml nước, uống hàng ngày là đã có thể trị bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả.
Cây nhân trần
Cây thuốc quý nhân trần là một vị thuốc quen thuộc đối với hầu hết người dân Việt Nam. Đây không chỉ là một trong những loại cây thuốc quý chữa bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả, mà còn có tác dụng làm mát gan, tăng cường giải độc gan.
Cách dùng: Nhân trần 30g thái vụn, hãm với nước sôi, sau 15 phút là dùng được, có thể pha thêm một chút đường phèn uống thay trà hàng ngày, dùng phòng bệnh do thấp nhiệt gây ra, điều trị viêm gan cấp và mãn tính.
Hoặc dùng nhân trần 300 g, sinh địa hoàng 60g, trà 30g; cả ba vị tán vụn, mỗi ngày lấy 30g hãm với nước sôi trong bình, sau 10 – 15 phút có thể dùng được, uống thay trà hàng ngày. Dùng để chữa viêm gan vàng da cấp tính.
Hoặc: Mạch nha 500g, nhân trần 150g, quất bi 250g, tất cả sấy khô, tán vụn, mỗi ngày dùng 60g hãm với nước sôi trong bình sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà hàng ngày. Dùng điều trị viêm gan giai đoạn di chứng có rối loạn tiêu hoá, chán ăn, đầy bụng chậm tiêu. Người bệnh gan nhiễm mỡ cứ áp dụng bài thuốc này trong vòng 1 tháng sẽ giảm lượng mỡ trong máu hiệu quả.
Cây vọng cách
Cây vọng cách là một loại cây thuốc quý chữa gan nhiễm mỡ rất tốt, nó có tác dụng giảm thiểu các triệu chứng của bệnh gan nhiễm mỡ do uống quá nhiều bia rượu. Ngoài ra, công dụng chữa bệnh gan nhiễm mỡ, cây vọng cách còn có tác dụng chống viêm gan, bảo vệ gan và giảm đau. Cây vọng cách chữa bệnh gan có vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh can sáng mắt, tiêu độc, bổ can, tỳ, thông kinh, hoạt lạc, tán kết ứ, giảm sốt, lợi sữa, lợi tiểu, lợi tiêu hóa.
Cách làm: Lá vọng cách (làm chủ vị) 30g, lá dành dành hoặc chi tử 20g (nếu đầy bụng gia vỏ quýt lâu năm 15g), đậu đen 5g, cỏ mần trầu 10g, nhân trần 20g, râu ngô 10g. Các vị trên sao vàng hạ thổ, đổ nước vừa phải, sắc uống ấm, trước hoặc sau bữa ăn 30 phút. Bệnh gan nhiễm mỡ cấp tính uống 20 ngày; bệnh mạn tính uống 1-3 tháng để bệnh khỏi tái phát lại.
Cà gai leo
Đây cũng là thảo dược nổi tiếng trong hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ. Đặc biệt là khác với các biện pháp trên phải dùng đến tháng thứ 4 mới thấy hiệu quả, cà gai leo cho tác dụng nhanh chóng sau 1 tháng sử dụng. Những thành phần alkaloid, tinh bột, flavonoid có trong cà gai leo giúp cải thiện chức năng gan, giải độc gan, hỗ trợ điều trị không chỉ bệnh gan nhiễm mỡ mà còn cả viêm gan, xơ gan, ung thư gan.
Cách dùng: Dùng để sắc uống: Đem rửa sạch thuốc trước khi đem đi sắc. Đổ 1l nước vào ấm và cho thuốc vào, đun lửa nhỏ khoảng 10 – 15 phút là nước sôi. Tắt bếp và đổ ra ca nước cho nguội bớt. Nước cà gai leo sẽ ngon hơn khi uống lạnh. Vì thế, sau khi nước nguội bớt hãy bỏ vào ngăn mát của tủ lạnh.
Dùng để hãm nước: Dùng nước sôi tráng qua cà gai leo cho sạch, tiếp tục đổ thêm khoảng 700ml nước hãm trong 30 phút thì rót ra bát để uống.
Cây lô hội
Cây nha đam hay còn gọi là lô hội có tác dụng thanh nhiệt, tả hỏa, giải độc, mát huyết, chỉ huyết (cầm máu), nhuận tràng, thông đại tiện. Sử dụng nha đam điều trị gan nhiễm mỡ cũng là cách hiệu quả được nhiều người bệnh áp dụng.
Cách làm: Với cách chữa gan nhiễm mỡ, mọi người dùng 100g lá lô hội tươi, rửa sạch, ép lấy nước cốt, thêm vào 200ml nước sạch và 2 thìa mật ong, ướp lạnh dùng để dành uống cả ngày. Hoặc dùng 100g lá tươi gọt sạch vỏ, thái nhỏ, chọn các rau củ kể trên tùy thích trộn với giấm thành món ăn hàng ngày. Lô hội tươi giúp hạ lipid máu và mỡ trong gan, đồng thời lô hội làm giảm và ổn định huyết áp, ổn định đường huyết và chống xơ mỡ động mạch.
Nghệ
Nghệ là một nguyên liệu rất hữu ích trong việc điều trị bệnh, trong đó có bệnh gan nhiễm mỡ. Trong tinh chất của nghệ có hoạt chất curcumin có khả năng loại bỏ nồng độ leptin, hạn chế nguy cơ gây xơ gan. Đồng thời còn kích thích hoạt động của các tế bào gan, làm chậm quá trình hủy hoại gan.
Cách dùng: Chuẩn bị nguyên liệu gồm 5g nghệ vàng, 2g trà khô, 5g cam thảo và 25g mật ong. Cho tất cả nguyên liệu phơi thật khô, sao vàng rồi hãm với nước sôi. Dùng để uống trong ngày, áp dụng hàng ngày cho đến khi lành bệnh. Hoặc dùng nghệ vàng, vỏ quýt khô, trà xanh. Cho tất cả nguyên liệu đem phơi thật khô rồi tán nhuyễn. Sau đó bảo quản để dùng dần. Mỗi ngày chỉ cần lấy một ít sắc với nước rồi chia ra uống 2 lần trong ngày.
Bên cạnh điều trị bệnh gan nhiễm mỡ bằng thuốc Nam, bệnh nhân cần kết hợp song song giữa chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý. Việc tập luyện điều độ, thường xuyên cũng là một cách làm giảm triệu chứng bệnh tật. Thường xuyên thăm khám, để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
Nguyễn Dung (t/h)
