Lễ cúng giao thừa năm Ất Tỵ 2025
Giao thừa là thời khắc thiêng liêng và trang trọng đối với người Việt Nam. Theo phong tục của người Việt, tại thời điểm chuyển giao năm cũ sang năm mới, nhà nhà đều cúng lễ ngoài trời và cúng lễ trong nhà.
Cúng giao thừa là lễ cúng tiễn thần Hành khiển và các vị thần năm cũ, đón thần Hành khiển và các vị thần năm mới.
Sách Ngọc Hạp ký chép rằng, mỗi năm có một vị Hành khiển, quan hành binh và Phán quan được Ngọc hoàng phái quản trần gian.
Sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam nêu rõ, có 12 vị Hành khiển và 12 Phán quan (vị thần giúp việc cho các vị Hành khiển). Mỗi vị làm một năm dưới dương gian và cứ sau 12 năm thì lại có sự luân phiên trở lại.
Người Việt rất coi trọng lễ cúng giao thừa (Ảnh minh họa: Phước Tuần).
Năm Ất Tỵ 2025 là ngài Ngô vương Hành khiển, Thiên Hao hành binh chi thần, Hứa tào Phán quan.
Vào thời điểm giao thừa, các gia đình bày lễ cúng tế quan Hành khiển đồng thời cũng là Thái tuế trong năm, vì vậy khi cúng tế thường gọi là Hành khiển Thái tuế.
Về ngày, giờ đẹp cúng giao thừa Tết Ất Tỵ năm 2025, nhà nghiên cứu văn hóa Phạm Đình Hải, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam cho biết, nên cúng trong khoảng từ 23h đến 1h.
Chủ nhà cúng giao thừa cung kính tiễn các vị thần năm cũ - năm Giáp Thìn 2024 - ngài Sở vương Hành khiển, Hỏa tinh hành binh chi thần, Biểu tào Phán quan, nghênh đón các vị thần năm mới - năm Ất Tỵ 2025 - ngài Ngô vương Hành khiển, Thiên Hao hành binh chi thần, Hứa tào Phán quan.
Khi đọc các bài văn khấn đều phải khấn danh của ngài Ngô vương Hành khiển, Thiên Hao hành binh chi thần, Hứa tào Phán quan.
Văn khấn cúng giao thừa ngoài trời
Nhiều gia đình thường băn khoăn không biết nên cúng ngoài trời trước hay cúng trong nhà trước. TS Nguyễn Hùng Vỹ, nguyên giảng viên Trường Đại học Khoa học và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, nên cúng giao thừa trong nhà trước, thắp hương lễ bái Phật, thần linh, gia tiên xong rồi mới làm lễ Thái tuế ngoài trời.
Lễ cúng giao thừa ngoài trời gồm: Hương, hoa, đèn, nến, trầu cau, quần áo, mũ thần linh và mâm lễ mặn với thủ lợn luộc, gà trống luộc, xôi, bánh chưng... Tất cả được bày lên bàn trang trọng đặt trước cửa nhà.
Văn khấn có thể viết vào giấy để đọc, sau khi hết 3 tuần hương thì hóa tờ giấy viết văn khấn cùng vàng mã dâng cúng:
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật thần
- Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần
- Con kính lạy Ngài Cựu niên Đương cai Hành khiển
- Con kính lạy Đương niên Thiên quan (năm nào khấn danh vị của vị Hành khiển năm ấy) các Ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long Mạch, Táo quân, chư vị Tôn thần.
Nay là phút giao thừa năm...
Tín chủ (chúng) con là:...
Ngụ tại:...
Giao thừa chuyển năm
Năm cũ qua đi
Năm mới đã đến
Tam dương khai thái
Vạn tượng canh tân.
Ngài Thái Tuế Tôn thần trên vâng lệnh Thượng đế giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh, tảo trừ yêu nghiệt.
Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc.
Nhân ngày đầu xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sắm sửa hương hoa phẩm vật dâng lên trước án, cúng dâng Phật Thánh dâng hiến Tôn thần, đốt nén hương thơm, thành tâm bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cai, Ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần; ngài Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ thần linh Thổ địa, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long Mạch Tài thần, các bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này.
Cúi xin các vị giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho gia đình chúng con luôn luôn mạnh khỏe; mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hòa thuận, làm ăn phát đạt.
Chúng con lễ bục tâm thành, cúi xin chứng giám, phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đa Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Mâm cúng giao thừa ngoài trời (Ảnh minh họa: Nam Anh).
Văn khấn cúng giao thừa trong nhà
Sau khi cung kính bày lễ lên ban thờ, gia chủ đốt nến (đèn), thắp nén hương thơm và thành kính cầu khấn:
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Đức Đương lai hạ sinh Di lặc Tôn Phật.
- Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy Long Mạch, Táo quân, chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy Các cụ tố tiên nội, ngoại chư vị Tiên linh.
Nay phút giao thừa năm...
Tín chủ (chúng) con là:...
Ngụ tại:...
Phút giao thừa vừa tới, giờ Tý đầu xuân, đón mừng nguyên đán, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, dâng lên trước án, cúng dâng
Phật Thánh, dâng hiến Tôn thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, thành tâm kính lễ.
Chúng con xin kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ thần linh Thổ địa, Phúc đức chinh thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long Mạch Tài thần, các ngài Bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này giáng lâm trước hương án thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời các cụ Tiên linh Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Bá Thúc Huynh Đệ, Cô Di, Tỷ Muội, nội ngoại gia tộc, chư vị Hương linh, cúi xin giáng về linh sàng thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ chúng con lại kính mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ, y thảo thụ mộc ngụ tại đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước hương án thụ hưởng lễ vật.
Cúi xin các vị phù hộ độ trì cho toàn thể gia chủ chúng con năm mới tốt lành, sức khỏe dồi dào, tấn tài tấn lộc, vạn sự tốt lành, vạn điều như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, nhất tâm kính lễ, cúi xin phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
(*Bài văn khấn tham khảo trong cuốn Văn khấn cổ truyền Việt Nam của Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin).
