Trường hợp cứu sống ngoạn mục
Ths.BS Nguyễn Tấn Hùng (khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Bệnh viện Đà Nẵng), người trực tiếp cứu chữa cho bệnh nhân Lê Phước K. (30 tuổi, ngụ xã Điện Minh, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) cho biết, việc ngừng tuần hoàn trước khi vào viện và hồi phục hoàn toàn như trường hợp bệnh nhân K. là vô cùng may mắn. Bởi bệnh nhân được cấp cứu kịp thời, được đưa vào viện ngay sau 40 phút cùng với việc kịp thời áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt đã giúp cứu sống bệnh nhân một cách ngoạn mục.
Được biết, bệnh nhân K. mắc bệnh lý Brugada di truyền. Khi đang chơi bóng đá, bệnh nhân đột ngột rơi vào tình trạng ngừng tim dẫn tới hôn mê. Nhờ được đồng đội cấp cứu ép tim ngoài lồng ngực ngay trên sân bóng, sau đó đưa vào Bệnh viện đa khoa Vĩnh Đức (Quảng Nam). Tim của bệnh nhân đập được trở lại, tuy nhiên rối loạn không ngừng.
Bệnh nhân K. đang được theo dõi tại khoa Nội tim mạch - Bệnh viện Đà Nẵng
Sau 40 phút kể từ khi ngừng thở, bệnh nhân K. được chuyển đến Bệnh viện Đà Nẵng. Lúc này, bệnh nhân đã trong tình trạng nguy kịch, huyết áp tụt, rối loạn nhịp tim, hôn mê sâu. Chẩn đoán ngay sau đó cho thấy bệnh nhân đã ngừng tuần hoàn ngoại viện. Lập tức các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực – chống độc Bệnh viện Đà Nẵng tiến hành cấp cứu ngừng tuần hoàn, dùng thuốc an thần, điều trị thở máy. Tuy nhiên, bệnh nhân K. vẫn hôn mê do thương tổn não sau ngừng tuần hoàn. Trước tình trạng khẩn cấp đó, các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực - Chống độc đã xin ý kiến TS.BS Lê Đức Nhân, Giám đốc Bệnh viện Đà Nẵng và áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt để bảo vệ não cho bệnh nhân. TS.BS Lê Đức Nhân cho hay, lần đầu tiên tại miền Trung, Bệnh viện Đà Nẵng vừa ứng dụng thành công kỹ thuật hạ thân nhiệt, cứu sống bệnh nhân đã ngừng tuần hoàn.
Kỹ thuật hạ thân nhiệt là gì?
Theo đó, các bác sĩ tiến hành hạ thân nhiệt của bệnh nhân xuống còn 33 độ C, đưa bệnh nhân vào trạng thái ngủ đông. Khi nhiệt độ bệnh nhân hạ xuống sẽ giảm chuyển hóa, giảm tình trạng tổn thương não, cung cấp oxy tốt hơn, cải thiện tình trạng độc tế bào não. Từ đó, hỗ trợ tế bào não hồi phục. Sau 24 giờ, máy sẽ làm ấm người bệnh theo chương trình rất chặt chẽ, nâng dần nhiệt độ bệnh nhân lên 0,25 độ C trong một giờ cho tới khi nhiệt độ cơ thể trở về mức bình thường. Theo TS.BS Lê Đức Nhân, kỹ thuật hạ thân nhiệt trong cấp cứu ngừng tuần hoàn là một trong những kỹ thuật tiên tiến trên thế giới và hiện triển khai chủ yếu ở một số bệnh viện tuyến trung ương.
Đây là lần đầu tiên, bệnh nhân không ECMO được kiểm soát thân nhiệt chủ động. Sau 3 ngày kiểm soát nhiệt độ cùng với điều chỉnh những rối loạn nhịp tim và huyết áp, bệnh nhân dần bắt đầu mở mắt, chớp mắt và cử động được. Hiện tại, bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo, giao tiếp tốt, ăn uống được, phục hồi vận động, không có bất cứ di chứng thần kinh và đang được theo dõi tại khoa Nội tim mạch, bệnh viện Đà Nẵng.
Ekip thực hiện hạ thân nhiệt cho bệnh nhân sau ngừng tuần hoàn tại Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai
Theo các bác sĩ, tình trạng ngừng thở, ngừng tim (còn gọi là ngừng tuần hoàn) nếu không được cấp cứu kịp thời có thể dẫn tới tử vong. Với bệnh nhân bị ngừng tuần hoàn một thời gian dù cấp cứu thành công, tim đập trở lại, phục hồi được mạch huyết áp thì tỷ lệ sống sót cũng rất thấp do não và các cơ quan đã tổn thương nặng. Hoặc nếu được cứu sống, thì bệnh nhân có thể bị di chứng não rất nặng nề như mất trí nhớ, liệt, co giật, nằm tại chỗ, hôn mê (sống thực vật). “Nhờ kịp áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt trong khoảng thời gian “vàng” mà bệnh nhân ngừng tuần hoàn sẽ có nhiều cơ hội sống, tăng khả năng phục hồi ý thức và vận động tốt hơn như trường hợp bệnh nhân K. là một điển hình”, bác sĩ Nguyễn Tấn Hùng cho biết thêm.
Bác sĩ Nguyễn Hữu Quân - khoa A9 Bệnh viện Bạch Mai là bác sĩ thực hiện kỹ thuật hạ thân nhiệt trong điều trị cho bệnh nhân ngưng tuần hoàn cho biết: Kỹ thuật hạ thân nhiệt đã được áp dụng tại bệnh viện bắt đầu từ năm 2015 và đến nay đã cho thấy rõ hiệu quả. Kỹ thuật này ra đời, được sử dụng hiệu quả trên toàn thế giới, cứu được mạng sống của người bệnh, cải thiện độ tàn phế. Sau điều trị tim ngừng đập, bệnh nhân có thể trở về với cộng đồng với chất lượng sống cao hơn, có thể giao tiếp, tỷ lệ sống thực vật giảm đáng kể. Tuy nhiên, theo bác sĩ Quân, khó khăn là hệ thống cấp cứu ở Việt Nam còn nhiều hạn chế. Nếu ngừng tim được đưa vào viện luôn, trước 6 giờ thì hiệu quả cao hơn, sau 6 giờ hiệu quả thấp hơn nhiều. Bác sĩ Quân nhấn mạnh, thời gian vàng để thực hiện kỹ thuật này là 6 tiếng. |
Như Quỳnh (t/h)
