Đau dạ dày là tình trạng rối loạn ở dạ dày hoặc tá tràng. Khi bị đau dạ dày, người sẽ có cảm giác đau âm ỉ, khó chịu vô cùng ở vùng thượng vị. Cũng có nhiều trường hợp biểu hiện nhẹ như thường xuyên chướng bụng, đầy hơi, ợ chua, khó tiêu. Để hạn chế cơn đau dạ dày hành hạ, người ta thường tìm đén các loại thuốc kháng acid. Vậy, loại thuốc đó là gì, dùng như thế nào và có những lưu ý như thế nào?
Người đau dạ dày có biểu hiện nhẹ ợ chua, chướng bụng
Thuốc kháng acid là gì?
Theo tư vấn của dược sĩ Hoàng Thu Thủy trên báo Sức khỏe & Đời sống, thuốc kháng acid là các hợp chất vô cơ có tính base yếu. Chúng có khả năng trung hòa được HCl, làm giảm nồng độ H+ (tức giảm độ chua) trong dịch vị. Thuốc kháng acid có tác dụng nhanh nhưng ngắn và chỉ là thuốc điều trị triệu chứng, cắt cơn đau.
Thành phần thuốc kháng acid thường chứa các nhôm hydroxyd Al (OH)3, magnesium hydroxyd Mg(OH)2 hoặc các muối Al, Mg dạng phosphat, carbonat, trisilicat. Mỗi nhóm có những đặc điểm trị bệnh như sau:
Các thuốc chứa magie
Nhóm thuốc chứa magie được dùng trong trường hợp tăng tiết acid ở dạ dày, khi có các triệu chứng như đau, đầy bụng, khó tiêu, ợ nóng, ợ chua... ở người loét dạ dày- tá tràng. Những người bệnh bị trào ngược dạ dày thực quản. Dùng thuốc này, người bệnh có thể có thể gặp một số tác dụng không mong muốn do thuốc như hiện tượng miệng đắng chát, buồn nôn, nôn, cứng bụng, tiêu chảy.
Tuyệt đối, không được dùng thuốc cho trẻ nhỏ, đặc biệt ở trẻ mất nước và suy thận, những người mẫn cảm với thuốc, suy thận nặng... Vì thuốc có tương tác bất lợi với một số thuốc dùng cùng nên cần phải thận trọng.
Chẳng hạn như thuốc kháng sinh tetracyclin, thuốc trợ timdigoxin, thuốc giảm đau, chống viêm indomethacin, các muối sắt, thuốc chống lao isoniazid, thuốc an thần benzodiazepin... sẽ bị giảm hấp thu khi dùng cùng thuốc kháng acid. Ngược lại, cũng có một số thuốc lại tăng tác dụng, nhờ giảm thải trừ khi dùng cùng thuốc này như amphetamin, quinidin...
Thuốc chứa nhôm
Loại thuốc này có tác dụng trung hòa acid yếu nên không gây phản ứng tăng tiết acid hồi ứng. Trong ruột, nhôm kết hợp với phosphat từ thức ăn, tạo phosphat nhôm không tan, hầu như không hấp thu, thải trừ theo phân, không gây base máu.
Do phosphat bị thải trừ nên cơ thể phải huy động phosphat từ xương ra, dễ gây chứng nhuyễn xương. Do đó, khi dùng thuốc cần ăn chế độ nhiều phosphat và protein. Có trường hợp dùng thuốc xảy ra hiện tượng cảm giác chát miệng, buồn nôn, cứng bụng, táo bón, phân trắng, giảm phosphat máu.
Bên cạnh đó, người bệnh cũng có nguy cơ nhuyễn xương khi chế độ ăn ít phosphat hoặc điều trị lâu dài. Khi nhóm thuốc này tăng trong máu sẽ gây bệnh não, sa sút trí tuệ, thiếu máu hồng cầu nhỏ. Những người mẫn cảm với thành phần của thuốc, không nên dùng vì sẽ giảm phosphat máu. Đặc biệt với trẻ nhỏ, nhất là khi bị mất nước và suy thận. Người bị rối loạn chuyển hóa porphyrin, chảy máu trực tràng hoặc dạ dày ruột, chưa chẩn đoán được nguyên nhân. Bệnh nhân viêm ruột thừa.
Thuốc phối hợp nhôm và magiê
Hai nhóm chất này khi dùng đơn lẻ, có một số tác dụng phụ. Thuốc kháng acid chứa magiê gây tiêu chảy, còn thuốc chứa nhôm có thể gây táo bón. Những chế phẩm kháng acid chứa cả hai muối magiê và nhôm có thể làm giảm tác dụng không mong muốn này trên ruột của hai thuốc, khắc phục được bất lợi của thuốc khi dùng đơn độc. Thường thì người có chức năng thận bình thường sẽ ít nguy cơ tích lũy magiê và nhôm.
Thuốc kháng acid và những điều cần lưu ý khi chữa đau dạ dày
Theo dược sĩ Thủy, thuốc kháng acid nên dùng sau bữa ăn 1-3 giờ và trước khi đi ngủ. 3-4 lần hay nhiều hơn trong một ngày. Cũng không nên uống thuốc ngay trước hay liền sau bữa ăn.
Về dạng thuốc, có dạng hỗn hợp, gel, bột, thuốc cốm. Nếu sử dụng dạng viên nén, bạn nên nhai nhai trước khi uống nước. Với chế phẩm dạng lỏng, chúng có hiệu quả hơn dạng rắn nhưng thời gian tác dụng ngắn hơn.
Khi dùng thuốc kháng acid chữa đau dạ dày nên tham khảo ý kiến của bác sĩ
Vì làm tăng pH dạ dày, các thuốc kháng acid làm ảnh hưởng đến sự hấp thu của nhiều thuốc khác nên phải dùng các thuốc này cách xa thuốc kháng acid ít nhất 2 giờ.
Như một số chế phẩm phối hợp thuốc kháng acid với simeticon (chất chống sủi bọt) để làm giảm sự đầy hơi hoặc làm nhẹ triệu chứng nấc khi sử dụng.
Các thuốc kháng acid có tác dụng tại chỗ và có thể gây tương tác thuốc khác, cho tác dụng toàn thân ở giai đoạn hấp thu. Vì thế, bạn cần uống cách xa các loại thuốc khác, ít nhất là 2 giờ sau khi uống thuốc kháng acid (hoặc 1 giờ trước khi uống thuốc kháng acid).
Thuốc có chứa nhôm (Al) không nên dùng lâu dài, tránh làm giảm lượng phosphat trong máu.
Một điều nữa, nếu dùng thuốc kháng acid trong một thời gian mà không thấy cải thiện đau dạ dày, cần đi khám chuyên khoa để được chẩn đoán xác định bệnh.
Cũng tùy theo mức độ bệnh, như rối loạn tiêu hóa giống loét (có triệu chứng giống loét nhưng chẩn đoán xét nghiệm không có loét), viêm và nặng hơn là loét (loét được định nghĩa đã có sự mất chất liệu niêm mạc), chế độ điều trị bằng thuốc có khác nhau và phải có bác sĩ chỉ định thuốc dùng.
Với loét dạ dày, bạn cần khám thường xuyên vì bệnh lý này có nguy cơ trở thành ung thư dạ dày, nên được phát hiện sớm để chữa trị kịp thời.
Ngoài ra, người bệnh cũng nên có chế độ làm việc, sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý. Không nên làm việc quá sức, căng thẳng, stress, lo âu... và có chế độ dinh dưỡng đủ chất, tránh ăn no quá hoặc để đói quá mới ăn. Tránh dùng các chất kích thích làm tăng tiết acid dịch vị như thuốc lá, rượu, gia vị cay.
[presscloud]http://media.baosuckhoecongdong.vn/upload/video/2020/03/06/Nhận biết và điều trị bệnh đau dạ dày (Sức khỏe & Cuộc sống )_06032020154118.mp4[/presscloud]
Nhận biết và điều trị bệnh đau dạ dày (Sức khỏe & Cuộc sống) - Truyền Hình Nhân Dân
Minh Tú (t/h)
