Cây chìa vôi còn gọi là bạch liêm, đau xương, bạch phấn đằng. Đây là một trong số rất ít những vị thuốc có công dụng điều trị hiệu quả bệnh thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống lá, cành (dây) củ chìa vôi đều dùng làm thuốc. Dây chìa vôi có vị ngọt đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tán kết, hành huyết, dùng chữa xương khớp cơ gân đau nhức, viêm thận, ung nhọt lở ngứa, sưng hạch bạch huyết, rắn độc cắn. Lá chìa vôi có vị đắng, tính lạnh, hơi độc, có tác dụng trừ nhọt độc, tiêu thũng, dùng chữa ung nhọt, lở ngứa, chai chân. Củ chìa vôi có vị đắng chua, tính bình, có tác dụng thông kinh, tán huyết ứ, trừ tê thấp, lợi tiểu, tiêu độc, sát khuẩn, thường được sử dụng với tác dụng như dây và lá.
Dây chìa vôi là một loại cây nhỏ, mọc leo, dài chừng 2 đến 4 mét, toàn thân nhẵn, có tua cuốn đơn, nhỏ hình sợi. Lá hình trái tim. Chúm hoa màu vàng nhạt. Dây chìa vôi mọc hoang ở khắp các tỉnh miền Bắc và miền Nam. Cây mọc chủ yếu ở các tỉnh miền núi, trung du nơi ẩm ướt, ven suối. Ngoài Bắc, cây mọc nhiều ở các tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Sơn La, Hòa Bình…. Ngoài ra cây còn mọc ở các bờ dào, bụi dậm và được trồng ở một số tỉnh đồng bằng.
Trong thành phần của cây chìa vôi có chứa hợp chất phenolic, acid amin, saponin, acid hữu cơ. Ngọn và lá non có vitamin C 45mg%, protid 1,4%, xơ 1,1%, glucid 5,4%, tro 0,8%, caroten 1,5 mg%. Những hợp chất trên đều là những chất thiết yếu để hỗ trợ trị những bệnh về xương khớp như đau nhức sống lưng, thoái hóa cột sống và thoát vị đĩa đệm.
Chìa vôi có vị đắng nhẹ, chua và hơi the nhưng không khó uống, lại có tính mát. Củ của cây chìa vôi được dùng để hỗ trợ chữa đau nhức xương, đau đầu, tê thấp, mụn nhọt, gân xương co quắp, sưng tấy, hỗ trợ chữa rắn cắn và dùng để làm thuốc xổ, thuốc nhuận tràng. Bên cạnh đó, dây chìa vôi có tác dụng thông kinh phá huyết, trừ tê thấp, tiêu độc, sát trùng và thường được dùng để trị bong gân, đau nhức xương khớp, đặc biệt là hỗ trợ điều trị thoát vị đĩa đệm.
Cây được dùng hỗ trợ trị mụn nhọt lở loét, thu khí kết, giảm đau, trừ nóng, trừ mắt đỏ, trẻ con kinh sợ, động kinh, sốt rét, nữ âm hành sưng, khí hư màu trắng đỏ. Trừ độc của lửa. Nhân dân ta dùng dây chìa vôi chữa đau đầu, nhức xương, tê thấp. Trong Đông y, thầy thuốc dùng chìa vôi chữa u hạch mọc ở lưng, trường phong, trĩ lậu, lỵ ra máu, trên mặt có nốt phồng, chữa vết loét do đâm chém, đánh đập, làm sinh cơ, giảm đau.
Trị lưng mới mọc ung nhọt: Dùng nước trộn bột bạch liễm (chìa vôi) đắp lên nhọt.
Trị các loại ung thũng: Chìa vôi 50gr, lê lô 25gr, nghiền nhỏ hòa rượu dán, ngày thay 3 lần.
Trị vết loét không liền miệng: Chìa vôi, xích liễm, hoàng bá mỗi thứ 12gr, sao vàng, nghiền thành bột rồi trộn đều với 4gr kinh phân. Nấu nước hành rửa vết loét rồi rắc, đắp thuốc bột này lên.
Chữa phong thấp đau nhức xương: Bạch liễm (chìa vôi) 20gr, dây đau xương 16gr, rễ lá lốt 16gr. Đổ 500ml nước sắc còn 250ml, chia 3 lần uống trong ngày.
Chữa bong gân, chấn thương sưng nề, tụ máu: Lá chìa vôi, lá thầu dầu tía – 2 thứ bằng nhau; giã nát, trộn với giấm hoặc rượu, sao nóng, đắp và bó vào chỗ chấn thương, ngày thay thuốc 1-2 lần
Ung nhọt sưng tấy, viêm lở da: Dùng lá chìa vôi tươi, giã đắp; kết hợp với uống thuốc tiêu độc: thổ phục linh 20g, kim ngân hoa 10g, bồ công anh 10g; sắc nước uống trong ngày.
Mụn ổ gà ở nách: Dùng lá chìa vôi tươi, giã nát cùng với lòng trắng trứng gà; đắp lên nhọt, dùng băng cố định lại, ngày thay thuốc 1 lần.
Chai chân mắt cá: Lá chìa vôi tươi giã nát cùng với 1/3 râu tôm sống; đắp vào chỗ bị bệnh, dùng băng cố định, ngày thay thuốc 1 lần.
Rắn rết cắn: Giã lá chìa vôi tươi với muối, nhai nuốt dần nước, bã đắp lên vết thương.
Bài thuốc chữa thoái vị đĩa đệm: Cây Chìa vôi: 40gr, Cây cỏ xước: 20gr, Dền gai: 20gr, Tầm gửi gạo tía: 20gr, Cây cỏ ngươi hoặc cây phèn đen: 20gr, Lá lốt: 20gr. Sắc nước uống hàng ngày, thuốc có vị đắng nhẹ và thơm, không có tác dụng phụ, có thể uống thay nước hàng ngày. Sử dụng bài thuốc trên liên tục trong 1 tháng sẽ có hiệu quả.
Cách ngâm rượu cây chìa vôi làm thuốc trị đau nhức xương khớp: Dây chìa vôi: 50gr, Đương quy: 20gr, Xuyên khung: 10gr, Ngưu tất: 40gr, Cẩu tích: 20gr. Làm sạch các nguyên liệu đã được chuẩn bị nhiều lần với nước để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất; Cho tất cả vào trong bình thủy tinh có nắp đậy cùng với 1 lít rượu trắng ngon, ngâm sau 10 – 15 ngày là có thể sử dụng; Mỗi lần sử dụng 1 ly rượu nhỏ (khoảng 30 ml), mỗi ngày dùng 2 – 3 lần, có thể dùng trong hoặc sau mỗi bữa ăn.
Dùng đắp bên ngoài: Dùng 1 lượng lá chìa vôi vừa đủ đem rửa sạch đi bột phấn trắng. Sau đó, rang nóng lá chìa vôi chung với muối trắng, chờ cho nguội bớt thì đem đắp lên vùng lưng bị đau nhức do thoát vị đĩa đệm. Khi thuốc nguội thì rang lại rồi đắp tiếp. Mỗi ngày, kiên trì đắp lá chìa vôi rang muối 2-3 lần và uống bài thuốc từ lá chìa vôi trên đây sẽ giúp việc điều trị thoát vị đĩa đệm có kết quả nhanh chóng, người bệnh giảm đau nhức và vận động trở nên dễ dàng hơn so với trước đó
Cây chìa vôi là cây thuốc nam và hoàn toàn không có bất kỳ tác dụng phụ nào đối với người sử dụng. Khi dùng cây chìa vôi để hỗ trợ điều trị bệnh. Người bệnh cần phải kiên trì và dùng đều đặn để cho kết quả tốt nhất có thể. Người bình thường có thể dùng chìa vôi như trà thảo dược cũng rất tốt cho sức khỏe.
| Theo lương y Phùng Thị Sơn (Hội Đông y xã Tú Sơn, Kim Bôi, Hòa Bình): Khi về già, chức năng cũng như cấu tạo khớp đều có sự thay đổi, khớp trở nên kém linh động hơn, trở nên kém bền bỉ, kém co dãn, không chịu đựng được với căng lực nên dễ bị tổn thương, sụn trở nên đục màu, hóa xơ, khô nước, rạn nứt với nhiều tinh thể calcium làm khớp đau. Việc điều trị khó dứt điểm được tùy vào thể trạng của bệnh. Điều trị bằng y học cổ truyền dựa trên lý lưu thông khí huyết, đưa tà khí ra ngoài, bổ khí huyết và bổ can than, mạnh gân xương để giảm đau và chống tái phát... Đặc biệt, ưu thế của các bài thuốc Nam là an toàn, chữa khỏi bệnh dứt điểm và không tái phát. Độc giả muốn được tư vấn kỹ hơn về cách chữa trị các bệnh xương khớp có thể chủ động liên hệ với lương y Sơn qua số điện thoại: 083.838.4129. |
Nguyễn Dung(t/h)
