Mất ngủ gây mệt mỏi cho cơ thể, giảm tập trung, giảm sức đề kháng, ảnh hưởng tới sức khỏe chung. Dưới đây là một số cách trị mất ngủ dân gian dễ áp dụng, với những nguyên liệu dễ kiếm, không độc như hạt sen, long nhãn, mật ong, đậu xanh...
Nguyên nhân gây mất ngủ
Mất ngủ do sinh hoạt gồm dùng chất kích thích (thuốc lá, cà phê...), ăn nhiều nặng bụng, rối loạn lịch thức ngủ, căng thẳng lo âu, phân bổ giờ giấc ngủ không hợp lý, ngủ ngày quá nhiều.
Mất ngủ do nguyên nhân thực thể gồm: Dùng thuốc (thuốc chứa cafein, corticoide, thuốc lợi tiểu), có bệnh (đau đầu do viêm xoang hay tăng huyết áp, đau do viêm loét dạ dày tá tràng hay zona...), loạn tâm thần, trầm cảm.
Về nguyên tắc điều trị, cần loại bỏ những nguyên nhân chủ quan gây mất ngủ. Nếu cố gắng tìm hiểu, người bệnh sẽ biết một phần nguyên nhân, ví dụ uống cà phê quá nhiều vào buổi tối hoặc trước khi đi ngủ, ăn quá nhiều chất cay nóng, ăn quá no vào buổi tối, đi du lịch đến nơi có sự thay đổi múi giờ quá lớn, căng thẳng trong công việc... Người bệnh có thể sẽ tự điều chỉnh để ngủ được mà không cần nhờ đến thuốc.
Nên tạo tâm trạng thư thái để dễ dàng đi vào giấc ngủ, giường ngủ cần đặt nơi thoáng mát, chăn màn sạch sẽ. Dùng thuốc điều trị nguyên nhân gây bệnh kết hợp những món ăn bài thuốc hỗ trợ giúp tìm lại giấc ngủ ngon.
Đỗ xanh
Theo y học cổ truyền, đỗ xanh có vị ngọt, tính hàn, không độc, thanh nhiệt mát gan, bổ dạ dày, hạ huyết áp, tốt cho tim mạch. Ngoài ra, đỗ xanh còn có tác dụng chữa mất ngủ, kể cả mất ngủ kinh niên.
Cách làm như sau: Dùng 50g đỗ xanh và 10g đường phèn nấu kỹ với 200ml nước. Ăn khi còn ấm sẽ giúp an thần và dễ ngủ hơn.
Long nhãn
Quả nhãn không chỉ là loại trái cây thơm ngon bổ dưỡng với hàm lượng dinh dưỡng cao mà cùi nhãn còn làm một vị thuốc chữa được một số bệnh thông thường, trong đó có mất ngủ.
Cách làm như sau: Lấy 15-20g cùi nhãn sắc nước uống hằng ngày. Bài thuốc này có tác dụng trị mất ngủ do huyết hư, thần kinh suy nhược, mệt mỏi, hay quên.
Gừng
Gừng là loại gia vị dùng phổ biến trong bữa ăn và cũng là một vị thuốc được sử dụng rất nhiều trong y học cổ truyền.
Đông y gọi gừng là khương khi, dùng với tư cách một vị thuốc. Gừng có vị cay, tính ấm vào 3 kinh phế, tỳ, vị, có tác dụng phát biểu, tán hàn ôn trung, tiêu đàm, hành thủy, giải độc.
Riêng với bệnh mất ngủ, do trong gừng có chứa chất cinehowc. Đây là chất giúp giải tỏa stress, trị bệnh nhức nửa đầu, giúp tinh thần sảng khoái và ngủ ngon giấc hơn.
Có nhiều cách để dùng gừng trị mất ngủ như sau: Nấu nước gừng để ngâm chân mỗi tối giúp các kinh mạch thư giãn, cơn buồn ngủ sẽ đến nhanh hơn. Hoặc đơn giản chỉ cần cho vài lát gừng vào chậu nước ấm ngâm chân trước khi đi ngủ khoảng 30 phút. Làm đều đặn liên tục hàng ngày sẽ có công hiệu.
Cách khác là gừng lấy 1/2 củ nấu với đường phên (đường đỏ) và 500ml nước. Nên uống nước gừng vào buổi trưa và chiều để có tác dụng vào buổi tối. Có thể kết hợp với cách ngâm chân bằng nước gừng để có tác dụng tốt hơn.
Cây trinh nữ
Cây trinh nữ còn có tên gọi khác là cây mắc cỡ, cây xấu hổ. Chúng mọc hoang nhiều ở ngoài đồng ruộng bờ bụi trên khắp vùng quê Việt Nam. Loại cây này có tác dụng an thần, làm dịu thần kinh, được sử dụng nhiều để hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ.
Cách dùng: Lá cây trinh nữ 20g sắc lấy khoảng 100 ml uống mỗi tối trước khi đi ngủ. Hoặc trinh nữ 15g kết hợp với cúc bạc đầu 15g, chua me đất 30g. Sắc uống cũng giúp trị chứng suy nhược thần kinh, mất ngủ.
Hoa tam thất
Theo Đông y, hoa tam thất có vị ngọt, tính mát. Công dụng của chúng là thanh nhiệt, điều hòa chức năng của tạng can và hạ huyết áp. Đặc biệt, loại hoa này còn có tính an thần, trấn tĩnh, tốt cho hệ thần kinh, giúp trị chứng mất ngủ, ngủ không sâu giấc, ngủ không ngon.
Dùng hoa tam thất làm trà uống: Lấy 3 đến 4g hoa tam thất hãm với nước sôi thành trà, uống hàng ngày.
Thận trọng: Người huyết áp thấp, phụ nữ mang thai không nên sử dụng.
Tâm sen
Tâm sen hay tim sen là phần lõi xanh của hạt sen. Tâm sen vị đắng có tác dụng an thần, do đó hỗ trợ điều trị mất ngủ, suy nhược cơ thể. Thành phần có tác dụng an thần có trong tâm sen là alcaloid khiến người bệnh ngủ ngon hơn.
Cách dùng tâm sen trị mất ngủ:
Tâm sen lấy 2-3g dùng để hãm chè uống trong ngày. Trà sen không chỉ hỗ trợ điều trị mất ngủ, chúng còn giúp giảm lo lắng hồi hộp, tim đập nhanh, huyết áp cao.
Hoặc dùng bài thuốc gồm 4 loại tâm sen, lá cây vông, lá dâu tằm và lá lạc tiên. Đem sắc lấy nước uống giúp trị mất ngủ hiệu quả
Cây hoa nhài
Cả rễ và cây hoa nhài đều có công dụng chữa được bệnh mất ngủ.
Dùng hoa: Hàng ngày lấy 10 bông hoa nhài tươi kết hợp với 2g tâm sen sao vàng đem nấu uống như uống trà. Uống làm nhiều lần trong ngày.
Dùng rễ: Bạn có thể thu hoạch rễ cây hoa nhài rồi đem cắt nhỏ và phơi khô nó để ngâm rượu. Rượu hoa nhài để khoảng 1 tháng khi thấy ngả sang màu vàng là có thể lấy một chút uống trước khi đi ngủ. Sau 1 tuần giấc ngủ của bạn sẽ được cải thiện.
Dung Nguyễn (t/h)
