Theo Bác sĩ Nguyễn Văn Chiều chuyên gia trong lĩnh vực ung bướu của bệnh viện Hưng Việt, Công nghệ số không chỉ giúp nâng cao độ chính xác mà còn rút ngắn thời gian ra quyết định lâm sàng, đặc biệt trong điều trị ung thư, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chuyên khoa và dữ liệu phức tạp. Trong chẩn đoán ung thư, đặc biệt là các loại ung thư có tổn thương nhỏ như ung thư phổi giai đoạn sớm hay ung thư vú, trí tuệ nhân tạo (AI) có thể phát hiện bất thường trên hình ảnh mà mắt thường dễ bỏ sót.
Nhờ khả năng học sâu (deep learning), các hệ thống AI có thể phân tích hàng nghìn hình ảnh CT, MRI, X-quang trong thời gian ngắn, từ đó hỗ trợ bác sĩ đưa ra kết luận chính xác hơn. Tại Bệnh viện Hưng Việt, công nghệ phân tích hình ảnh hỗ trợ chẩn đoán sớm đã được áp dụng trong tầm soát ung thư phổi, giúp rút ngắn thời gian đọc Phim và giảm đáng kể tỉ lệ bỏ sót tổn thương nhỏ. “AI không thay thế bác sĩ, nhưng là công cụ giúp chúng tôi nhìn sâu hơn, rộng hơn và tự tin hơn trong chẩn đoán,” bác sĩ nói thêm.
Một trong những bước tiến quan trọng mà của ứng dụng công nghệ số tại các bệnh viện là việc ứng dụng dữ liệu lớn (Big Data) để xây dựng hồ sơ bệnh án điện tử toàn diện, từ đó cá thể hóa phác đồ điều trị. Không còn là điều trị theo ‘mẫu số chung’, giờ đây mỗi bệnh nhân là một trường hợp riêng biệt, được xem xét dựa trên hồ sơ gen, phản ứng thuốc và tình trạng sinh học của khối u, bác sĩ chia sẻ. Điều này giúp nâng cao hiệu quả điều trị, giảm tác dụng phụ và cải thiện chất lượng sống của người bệnh sau hóa trị hoặc xạ trị. Trong lĩnh vực điều trị, công nghệ định vị 3D và hệ thống xạ trị điều biến liều (IMRT, VMAT) đã được triển khai tại nhiều bệnh viện lớn và các bệnh viện ung bướu, giúp bác sĩ xác định chính xác vùng cần chiếu xạ, tối ưu liều lượng và giảm tổn thương mô lành.
Hiện nay công nghệ được xem là một phần trong quy trình an toàn – chính xác – nhân văn. Mỗi ca điều trị đều có sự hỗ trợ của hệ thống Phần mềm tính toán liều, giúp cá nhân hóa từng bước điều trị cho bệnh nhân. Đặc biệt, trong thời gian gần đây, các bệnh viện cũng đẩy mạnh Telemedicine – hội chẩn từ xa, kết nối các chuyên gia trong và ngoài nước. Nhờ đó, nhiều ca bệnh phức tạp được thảo luận đa chuyên khoa mà người bệnh không cần di chuyển xa, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Thách thức lớn nhất hiện nay trong ứng dụng công nghệ số vào lĩnh vực ung bướu tại Việt Nam là đồng bộ dữ liệu, đào tạo nhân lực và đảm bảo an toàn thông tin. Việc thu thập, lưu trữ và chia sẻ dữ liệu y tế giữa các bệnh viện, phòng khám và trung tâm nghiên cứu vẫn gặp khó khăn do thiếu chuẩn hóa, hệ thống chưa đồng bộ và các nền tảng phần mềm khác nhau. Bên cạnh đó, nhân lực y tế được đào tạo về công nghệ còn hạn chế, đặc biệt là ở tuyến cơ sở. Việc vận hành các hệ thống AI, phần mềm quản lý hồ sơ bệnh án điện tử hay các công cụ phân tích dữ liệu đòi hỏi kỹ năng chuyên môn lẫn công nghệ, đồng thời cần cập nhật thường xuyên với các cải tiến mới. Chi phí đầu tư cho hạ tầng công nghệ, thiết bị phần cứng và phần mềm cũng là một thách thức lớn. Nhiều bệnh viện phải nhập khẩu các hệ thống phức tạp, dẫn đến chi phí cao và khó triển khai rộng rãi. Ngoài ra, an toàn thông tin và quyền riêng tư của bệnh nhân là vấn đề nhạy cảm và phức tạp. Việc bảo vệ dữ liệu nhạy cảm trước các nguy cơ rò rỉ, tấn công mạng hay sử dụng sai mục đích đòi hỏi khung pháp lý chặt chẽ và các quy trình vận hành nghiêm ngặt, nhưng hiện nay vẫn chưa hoàn thiện.
Những thách thức này đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý, bệnh viện, doanh nghiệp công nghệ và các nhà nghiên cứu để xây dựng hệ thống dữ liệu chuẩn hóa, nâng cao năng lực nhân lực, đảm bảo an toàn thông tin và tối ưu hóa chi phí.
Trong bối cảnh y học số đang phát triển mạnh mẽ, việc ứng dụng công nghệ trong ung bướu không chỉ nâng cao hiệu quả điều trị mà còn mang lại niềm hy vọng mới cho người bệnh. Khi AI, dữ liệu lớn và các giải pháp số được vận hành đồng bộ cùng chuyên môn bác sĩ, việc phát hiện sớm, điều trị chính xác và theo dõi toàn diện trở thành hiện thực, mở ra một kỷ nguyên chăm sóc sức khỏe thông minh, nhân văn và hướng tới hạn chế những trường hợp đáng tiếc của căn bệnh ung thư.
