Trong thời đại Công nghệ số, khi những “người mẫu ảo” hay “người ảnh hưởng kỹ thuật số” ngày càng phổ biến, sự xuất hiện của Sania Monae, ca sĩ AI đầu tiên vươn tới thành công thực thụ trong ngành âm nhạc đang tạo nên một cơn chấn động.
Ngày 1/11 vừa qua, Sania Monae bất ngờ lọt vào top 30 bảng xếp hạng Adult R&B Airplay của Billboard và ký hợp đồng thu âm trị giá 3 triệu USD (Hơn 73 tỷ đồng). Thành tích này không chỉ gây kinh ngạc trong giới chuyên môn mà còn khơi dậy cuộc tranh luận lớn về ranh giới giữa con người và trí tuệ nhân tạo trong nghệ thuật.
Đằng sau “ngôi sao ảo” Sania Monae là Telysha “Nikki” Jones, một nhà thơ và nhạc sĩ đến từ bang Mississippi (Mỹ). Jones đã dùng nền tảng tạo nhạc Suno, công cụ được hỗ trợ bởi AI để biến những vần thơ và giai điệu của mình thành sản phẩm âm nhạc mang giọng ca Sania. Với cô, Sania không chỉ là một nhân vật kỹ thuật số, mà là “phiên bản mở rộng” của chính mình, nơi cô có thể thể hiện cảm xúc và câu chuyện đời qua âm nhạc.
“Chúng tôi dùng AI đúng với mục đích của nó như một công cụ hỗ trợ sáng tạo”, quản lý của Sania, Romel Murphy, chia sẻ. Ông nhấn mạnh, điều khiến âm nhạc của Sania chạm đến khán giả là tính chân thực trong lời ca và cảm xúc, còn AI chỉ là phương tiện truyền tải.
Bản hit “How Was I Supposed to Know” là minh chứng rõ nét. Ca khúc khởi đầu từ một đoạn clip ngắn lan truyền trên TikTok, sau đó nhanh chóng chiếm lĩnh bảng xếp hạng R&B của Billboard. Tính đến nay, Sania Monae đã phát hành 44 bài hát trên Spotify, thu hút 1,2 triệu người nghe thường xuyên cùng gần 800.000 người theo dõi trên các nền tảng mạng xã hội khác.
Sự thành công vượt ngoài dự đoán này đã giúp Sania lọt vào “tầm ngắm” của hãng thu âm Hallwood Media, nơi cô cùng với Jones ký hợp đồng trị giá hàng triệu USD. Jones chia sẻ: “Tôi chỉ kết hợp những gì mình yêu thích với công nghệ. AI là công cụ giúp tôi thể hiện trọn vẹn tiềm năng sáng tạo”.
Tuy nhiên, không phải ai cũng chia sẻ sự lạc quan đó. Nhiều nghệ sĩ lo ngại rằng sự trỗi dậy của ca sĩ AI như Sania có thể đe dọa công việc của họ. Việc AI có thể tạo ra ca khúc trong thời gian ngắn khiến giới sáng tạo lo sợ các hãng thu âm và nền tảng phát trực tuyến sẽ ưu tiên công nghệ thay vì con người. Dù đã có những lời kêu gọi về khung pháp lý bảo vệ nghệ sĩ thật, tiến trình này vẫn chưa có bước tiến rõ rệt.
Với Jones, mọi tranh cãi chỉ càng chứng minh một điều: nghệ thuật không phụ thuộc vào “ai” thể hiện, mà ở “cái hồn” được gửi gắm bên trong. “Tôi không phải ca sĩ chuyên nghiệp,” cô nói, “nhưng tôi là nghệ sĩ đứng sau Sania, và AI chỉ giúp tôi đưa cảm xúc ấy đến gần hơn với khán giả”.
Sự xuất hiện của Sania Monae đánh dấu bước ngoặt mới trong ngành âm nhạc, nơi ranh giới giữa con người và máy móc ngày càng mờ nhạt, và câu hỏi lớn được đặt ra: Liệu tương lai của âm nhạc có còn thuộc về con người?
