Trong Đông y lý giải hiện tượng bị phù thũng khi mang thai là do tỳ hư không vận hóa được thủy thấp. Bà bầu bị phù thường có biểu hiện da trắng, ấn lõm. Nếu trường hợp do khí trệ sẽ có biểu hiện da dày, màu sắc da không đổi, ấn xuống thấy nổi ngay. Một số trường hợp không chỉ bị phù chân mà phù tay, phù mặt hoặc cả mình. Có trường hợp bị phù sớm từ tháng thứ 3, thứ 4.
Theo lương y Đình Thuấn, tùy từng nguyên nhân thể bệnh mà có phương thuốc điều trị hiệu quả. Dưới đây là một số mẹo chữa phù chân cho bà bầu bằng bài thuốc Đông y an toàn, hiệu nghiệm.
Phù do tỳ hư
Trường hợp tỳ hư, khí ở trung tiêu không vận hóa được thủy cốc, gây tích nước dưới da làm phù thũng. Bà bầu khi đó có biểu hiện: phù mặt và tay chân, sắc mặt vàng, mệt mỏi, chân tay lạnh, miệng nhạt, ngực tức không muốn ăn, đại tiện lỏng, đái ít, rêu lưỡi mỏng, mạch hư hoạt. Khi đó thực hiện phép chữa là kiện tỳ hành thủy.
Bài thuốc thứ nhất dùng đẳng sâm 16g, bạch truật 12g, ý dĩ 12g, mộc thông 12g, hoài sơn 16g, đại phúc bì 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài thuốc thứ hai có tên toàn sinh bạch truật thang: chích bạch truật 12g, vỏ phục linh, vỏ gừng, đại phúc bì, trần bì (mỗi loại 8g). Tất cả đem sắc uống ngày 1 thang.
Phù do thận dương hư
Phù khi mang thai sớm ở tháng 3-4, phù mặt và chân tay, sắc mặt xám xịt, tim đập nhanh, thở ngắn, sợ lạnh, tay chân lạnh, đầy bụng, lưỡi nhợt, rêu lưỡi trắng trơn, mạch trì... là do thận dương hư, không ôn vận tỳ dương.
Phép chữa là ôn thận hành thủy (ôn dương hòa khí hành thủy). Bài thuốc gồm: bạch truật, mộc qua mỗi vị 12g; phục linh, trư linh, trạch tả, trần bì, đại phúc bì, tang bạch bì, tía tô mỗi vị 8g; binh lang (hạt cau), sa nhân, mộc hương mỗi vị 6g. Sắc uống ngày một thang.
Phù do thủy thấp
Người bị phù tay chân và cả mình, da đỏ sang bong, mặt trắng nhợt, hoa mắt, tim hồi hộp, đầu căng, ngực tức, lưng gối mỏi, bí tiểu tiện, đại tiện lỏng, rêu lưỡi trắng nhờn, mạch trầm hoãn. Có khi bụng to nhiều do nước đọng bào thai, ngực bụng đầy tức, khí nghịch không yên... các trường hợp này là phù do thủy thấp, phép chữa là thông khí hành thủy.
Dùng bài thuốc phục linh đạo thủy thũng gồm: phục linh, trư linh, trần bì, trạch tả, đại phúc bì, tang bạch bì, tô ngạnh mỗi lại 8g; binh lang, sa nhân, mộc hương mỗi loại 6g; bạch truật 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Trường hợp thai phụ đa ối có thể thay bằng bài thuốc Thiên lý ngư thang gồm: bạch truật 20g, phục linh 16g, đương quy 12g, bạch thược 12g sắc lấy nước. Một con cá chép khoảng 500g, bỏ ruột, đun với 20g trần bì, lấy nước cốt, sắc với 2 bát nước thuốc còn lại 7 phần thì uống lúc đói (mỗi ngày 1 thang).
Phù do khí trệ
Trường hợp thai phụ bị phù từ tháng thứ 3 trở đi, phù chân lan lên đùi, màu da không thay đổi, đi đứng khó khăn. Nặng hơn ngón tay, ngón chân có thể chảy nước vàng, ảnh hưởng tới tinh thần, lúc nào cũng đau đầu, u uất, ngực bụng đầy trướng, ăn ít, rêu lưỡi nhờn dày, mạch trầm huyền hoạt.., là do khí trệ, thục hiện phép chữa lý khí hành trệ.
Sử dụng bài thuốc Bổ trung ích khí thang và Ngũ bì ẩm gồm: hoàng kỳ, đẳng sâm mỗi loại 12g; phục linh bì, bạch truật, đương quy, trần bì, sinh khương bì, đại phúc bì, sài hồ, thăng ma mỗi loại 8g, cam thảo 4g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
[presscloud]http://media.baosuckhoecongdong.vn/upload/video/2020/02/16/ba-bau-tang-can-nhu-the-nao-la-hop-ly_16022020005739.mp4[/presscloud]
Bà bầu tăng cân bao nhiêu là hợp lý
Hà Ly (t/h)
