Cô gái Dao - Lý Thị Loanh và những bài thuốc nam chữa bệnh nổi tiếng

Vùng rừng núi Ba Vì hay còn gọi là Tản Viên Sơn sở hữu hơn 500 loài dược liệu quí và đặc hữu. Hơn 20 năm khai thác, chế biến kinh doanh chưa có tổ chức nên 280 loài thảo dược tại đây đang đứng trước nguy cơ cạn kiệt, trong đó 120 loài đứng trên bờ bị tuyệt chủng.

Người Dao xưa có phong tục rất đẹp là chỉ cứu người không lấy tiền, ai khỏi bệnh thì đến nhà thầy lang cúng lễ tạ ơn tổ tiên. Dần dần danh tiếng của thuốc dân tộc Dao lan xa, nghề thuốc trở thành kế sinh nhai, các thầy lang ở Ba Vì lại lặn lội trên những nẻo đường để bán thuốc. Không có tiền đi xe thì họ cuốc bộ, dấu chân của những người đàn bà Dao theo thời gian trải dài từ Hải Phòng tới Nam Định, từ Cao Bằng đến Hưng Yên, Hòa Bình…, có người vào tận Nghệ An để chào hàng. Không có thương hiệu, họ cứ lang thang bán thuốc từ năm này qua năm khác với bao gian truân, cơ cực.

Sinh trưởng trong một gia đình có truyền thống về y học cổ truyền ở Ba Vì, nên ngay từ nhỏ, Lý Thị Loanh luôn ấp ủ ước mơ trở thành một thầy thuốc giỏi. Ngoài giờ học, chị chăm chỉ phụ giúp ông bà, bố mẹ làm thuốc và chữa trị cho bệnh nhân. Vốn thông minh, nhanh nhẹn, chị Loanh theo học lớp YHCT Tuệ Tĩnh tại Hà Nội để nâng cao tay nghề chữa bệnh. Lớn lên, chị Loanh kế thừa và phát huy được nhiều bài thuốc tinh hoa của gia tộc và trở thành một lương y giỏi khi tuổi đời còn khá trẻ. Trong chữa bệnh để đảm bảo sức khỏe của người bệnh, những sản phẩm thuốc của gia đình chị Loanh đều do tự gia đình lên núi cao để hái và chế biến, sản xuất. Với mong muốn đưa đến tay bệnh nhân những sản phẩm thuốc an toàn và tốt nhất. Ngày nay thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về bảo tồn nguồn dược liệu quý núi Ba Vì, gia đình lương y đã nhân rộng các cây thuốc quý trên diện tích tại vườn nhà để có nguồn nguyên liệu đảm bảo 100% từ thiên nhiên sử dụng hàng ngày. Ngoài ra chị thu mua thêm của các hộ dân xung quanh. Cây thuốc sau khi lấy về được cắt nhỏ, rửa sạch, phơi khô hoặc tán nhuyễn bảo quản trong túi nilon. Tùy vào mức độ, loại bệnh, cơ địa của bệnh nhân, lương y sẽ gia giảm thêm các vị thuốc phù hợp để hỗ trợ điều trị từ gốc căn bệnh.

Hầu như các bài thuốc của chị Loanh đều gồm nhiều vị, có những vị thuốc quen thuộc, có những vị quý hiếm mà chỉ có vào rừng sâu mới có thể thu hái được. Các vị thuốc được sử dụng có nguồn gốc hoàn toàn từ thiên nhiên, tất cả đều là những dược liệu lành tính được sơ chế và chế biển theo phương pháp gia truyền nhằm tăng hàm lượng dược tính vốn có của thuốc, đảm bảo an toàn, không hại dạ dày, gan, thận… Đặc biệt, có những vị thuốc mà chỉ người Dao mới biết tên và lưu truyền trong dân tộc. Vì vậy, có những lang y muốn bắt chước bài thuốc của gia đình chị cũng không thể hiệu quả được là như vậy. Hiện nay, chị Loanh hỗ trợ điều trị hiệu quả nhiều bệnh khác nhau. Có thể kể đến những bệnh lý về xương khớp, bệnh trĩ, tiểu đường, dạ dày…. Nhờ sự hiệu quả đó mà số lượng bệnh nhân tìm đến nhà thuốc của chị ngày càng đông, không chỉ là những bệnh nhân quanh xã, huyện... mà còn là những bệnh nhân từ các tỉnh thành gần xa đến để điều trị. Trung bình mỗi năm, cơ sở khám chữa bệnh của gia đình chị tiếp đón gần 1.000 nghìn lượt bệnh nhân.

Bên cạnh là người thầy thuốc uy tín với bệnh nhân, chị Loanh còn được nhắc đến với tấm gương mẫu mực, tích cực tham gia những hoạt động thiện nguyện tại địa phương. Hàng ngày, mặc dù bận rộn với công việc nhưng chị Loanh luôn cố gắng học hỏi, không ngừng hoàn thiện và nghiên cứu các bài thuốc mới để đem lại hiệu quả hỗ trợ điều trị tốt nhất cho người bệnh. Bất cứ bệnh nhân nào đến với chị đều được tư vấn tận tình và động viên tinh thần để họ yên tâm, kiên trì chữa bệnh. Bệnh nhân đến khám chữa bệnh đều được chị Loanh hướng dẫn tỉ mỉ, cụ thể cách sắc thuốc, giờ giấc uống thuốc, những thức ăn, thức uống cần kiêng khem khi dùng thuốc. Nhờ tấm chân tình của người thầy thuốc, bệnh nhân tìm đến nhờ chị ngày càng đông, đó là động lực lớn lao giúp chị Loanh thêm yêu và gắn bó với nghề hơn nữa.