Mới đây, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TPHCM đã khởi tố, bắt tạm giam 3 tháng bị can Trần Thị Ngọc Trinh (người mẫu, diễn viên Ngọc Trinh, 34 tuổi) về tội Gây rối trật tự công cộng.
Liên quan vụ án, Trần Xuân Đông (36 tuổi, thầy dạy lái xe của Ngọc Trinh) bị khởi tố tội Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức và Gây rối trật tự công cộng.
Sự việc này được dư luận xã hội đồng tình vì cho rằng, bất kể người nào vi phạm pháp luật cũng phải xử lý nghiêm.
Ngọc Trinh tại cơ quan điều tra (Ảnh: Công an cung cấp).
Ngọc Trinh bị bắt giam là hệ quả tất yếu
Ngày 22/10, trao đổi với phóng viên Dân trí về vụ việc của Ngọc Trinh, ông Nguyễn Danh Hoàng Việt - Chánh văn phòng, người phát ngôn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) - cho biết, ông sẽ xin ý kiến cấp trên để xem xét có đưa Ngọc Trinh vào danh sách "đen" hay không?
Trước đó, Bộ VH,TT&DL và Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT) đã cùng nhau xây dựng dự thảo về quy trình xử lý, kiểm soát đối với các trường hợp nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật hay không tuân thủ quy tắc ứng xử, phát ngôn.
Nếu nghệ sĩ vi phạm thì phía Bộ VH,TT&DL sẽ lập danh sách để gửi đến Bộ TT&TT để kiểm soát hình ảnh, hạn chế xuất hiện trên phương tiện thông tin đại chúng, thậm chí cấm sóng, cũng như hoạt động xã hội (thường được gọi là danh sách "đen").
Dư luận và các chuyên gia văn hóa, chuyên gia truyền thông đều lên tiếng ủng hộ việc xử lý nghiêm minh của Bộ Văn hóa với trường hợp Ngọc Trinh nói riêng cũng như nghệ sĩ vi phạm quy tắc ứng xử, vi phạm pháp luật nói chung.
Chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long (Ảnh: Facebook nhân vật).
Chia sẻ với phóng viên Dân trí, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long nhấn mạnh, câu chuyện Ngọc Trinh bị bắt tạm giam trong những ngày qua là hệ quả của việc sai phạm rất dài trong giới nghệ sĩ nhưng nhiều người xem nhẹ.
"Tôi cho rằng, những hành động, những việc làm "ngông", có phần quá đà của Ngọc Trinh giống như việc cô ấy "đi trên dây" từ lâu.
Ngọc Trinh từ chỗ chập chững "đi dây" nhưng vô tình chẳng để lại hậu quả gì, đã tiến dần đến mức tung tăng chạy nhảy. Và hôm nay, Ngọc Trinh trượt ngã", ông Long nói.
Theo ông Long, bên cạnh việc là nạn nhân của chính bản thân mình, Ngọc Trinh còn là nạn nhân của những "trò lố" trong showbiz.
Ông cho hay, đã từ rất lâu, việc "nghệ sĩ" dùng mọi thủ đoạn để được dư luận và truyền thông chú ý đã gần như trở thành công thức. "Tất cả những "nghệ sĩ" này vẫn điềm nhiên sống, điềm nhiên làm nghề, và điềm nhiên đạp lên dư luận, truyền thông, báo chí.
Đành rằng, việc làm của họ chưa sai tới mức bị truy cứu vào khung hình sự, nhưng chính điều đó sẽ là bài học để không ai còn nhờn với pháp luật được nữa", ông Long bày tỏ.
Nhà nghiên cứu văn hóa Ngô Hương Giang cho hay, những nghệ sĩ, rộng hơn là những người có ảnh hưởng đối với công chúng, với cộng đồng (KOLs), nếu vi phạm các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp, có hành vi ứng xử lệch chuẩn, tác động tiêu cực đến xã hội thì đều có thể đưa vào danh sách đen cần cảnh báo.
"Những nghệ sĩ, KOLs đó, gây ảnh hưởng xấu cho con người bằng hành vi gây rối loạn xã hội, thông qua phát ngôn hoặc bằng hành động thì cần phong sát, thậm chí phải khởi tố hình sự khi có cơ sở vi phạm pháp luật", ông Giang thẳng thắn.
Nhà nghiên cứu văn hóa Ngô Hương Giang (Ảnh: Nhân vật cung cấp).
Ngọc Trinh có "công" khi kéo nhiều nghệ sĩ đang ở "trên mây" xuống?
Lý giải về việc một số nghệ sĩ "ảo tưởng", dẫn đến những hành động không kiểm soát được, ông Nguyễn Ngọc Long cho rằng, xã hội dần hình thành một nhóm "nghệ sĩ" coi mình là trung tâm quyền lực, cái rốn của vũ trụ, mình có thể làm tất cả mọi thứ vì mình… là nghệ sĩ.
"Người này nhìn vào để học người kia. Thế hệ nghệ sĩ sau nhìn vào, học hỏi và làm lố hơn người đi trước.
Những mỹ từ được đám đông tung hô, những danh hiệu do họ tự phong như nam đế, nữ hoàng, ông vua, bà chúa… cùng với những đặc quyền, đặc lợi có được từ sự nổi tiếng nhiều khi khiến người trong cuộc cho rằng mình thực sự là thượng đẳng, và pháp luật không thể hoặc không muốn đụng tới mình, không thể sờ gáy tới mình", ông Long chia sẻ.
Ông Long cũng cho rằng, Ngọc Trinh "có tội" với pháp luật nhưng vẫn "có công", thậm chí là "có công" rất lớn với "những nghệ sĩ" đang lơ lửng trên mây, họ sẽ bị kéo xuống mặt đất.
"Hình ảnh Ngọc Trinh bất ngờ, sửng sốt khi phải tra tay vào còng là hồi chuông cảnh tỉnh cho những "nghệ sĩ ngáo quyền lực", có phát ngôn lệch chuẩn hay hành vi sai trái hiểu rằng, tất cả hư danh kia chỉ là ảo ảnh.
Chỉ cần cán qua lằn ranh pháp luật, không một ai có thể là vùng đất cấm", ông Long khẳng định.
Chuyên gia truyền thông Hồng Quang Minh nói, không phải nghệ sĩ hay người nổi tiếng nào cũng nhận thức và hiểu rõ thứ mình lan truyền.
Công chúng hay các nhóm đối tượng công chúng là cộng đồng khó đo đếm, cả về số lượng và thái độ đại diện. Trong khi giá trị, nội dung mà nghệ sĩ muốn truyền tải lại phụ thuộc phần lớn vào môi trường, mạng lưới quan hệ xung quanh họ.
Chính độ chênh giữa 2 môi trường này dẫn đến việc nghệ sĩ, người nổi tiếng bị mất nhận thức đúng đắn, dẫn đến ảo tưởng về thứ giá trị mà họ có và muốn lan tỏa.
"Trước đây, chưa có nhiều tiền lệ xử lý những trường hợp vi phạm, nên nhiều nghệ sĩ, người nổi tiếng cũng có thái độ chủ quan, coi thường việc nâng cao nhận thức.
Tôi nghĩ đây là thời điểm bản lề cho những thay đổi rõ hơn về ý thức và nhận thức của nghệ sĩ. Người nghiêm chỉnh, nắm rõ luật lệ sẽ hoạt động bền vững, người có sai phạm, ảnh hưởng tiêu cực sẽ bị lọc bớt", ông Minh cho hay.
Nhà nghiên cứu văn hóa Ngô Hương Giang cho rằng, một nghệ sĩ với sức ảnh hưởng của mình có thể góp phần làm đẹp cho xã hội, khiến con người sống nhân văn thượng tôn pháp luật, nhưng cũng chính nghệ sĩ đó, nếu sống buông thả, có những hành vi ứng xử lệch chuẩn, ngay lập tức sẽ tác động xấu đến người hâm mộ, đến một bộ phận xã hội.
Vì vậy, cơ quan chức năng cần xử lý mạnh tay hơn nữa đối với những nghệ sĩ, người nổi tiếng có hành vi ứng xử gây nhiễu, gây hại cho xã hội và cho người hâm mộ.
Hương Hồ
