Đội tàu cá đánh bắt xa bờ của ngư dân Quảng Ngãi ở ngư trường các quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: Tuổi Trẻ
Ngày 6/4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus đã đăng tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ về sự việc Trung Quốc đâm chìm tàu Việt Nam ở Biển Đông, kèm dòng chú thích: "Mỹ lên án việc Trung Quốc đâm chìm một tàu cá Việt Nam vào ngày 2/4. Thật đáng sợ khi Trung Quốc đang lợi dụng sự tập trung của thế giới vào đại dịch toàn cầu để áp đặt các tuyên bố chủ quyền phi pháp trên Biển Đông".
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ đề ngày 6/4 khẳng định Mỹ "cực kỳ quan ngại về những tin tức liên quan tới vụ Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam ở vùng biển gần quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông".
Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng vụ việc "nằm trong một loạt các hành động của Trung Quốc nhằm áp đặt chủ quyền phi pháp cũng như gây bất lợi cho các quốc gia Đông Nam Á láng giềng ở Biển Đông".
Phía Mỹ cũng lên án cái gọi là "trạm nghiên cứu" mà Trung Quốc vừa xây dựng trên các căn cứ quân sự đặt ở đá Chữ Thập và đá Subi thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Mỹ kêu gọi Trung Quốc thay vì làm như thế, hãy tập trung cho các nỗ lực toàn cầu nhằm chống lại đại dịch Covid-19.
Hôm 2/4, tàu cá QNg 90617 TS và 8 ngư dân Việt Nam đang hoạt động tại khu vực đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, thì bị tàu hải cảnh Trung Quốc ngăn cản và đâm chìm. 8 ngư dân sau đó được đưa về đảo Phú Lâm.
Ba tàu cá khác của Việt Nam đến ứng cứu nhưng cũng bị phía Trung Quốc truy đuổi, bắt và lai dắt vào đảo Phú Lâm rồi thả ra cùng ngày.
Hôm 3/4, các ngư dân trên tàu QNg 90617 TS đã được Việt Nam tiếp nhận an toàn. Trong thông cáo tối 3/4, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết Việt Nam trao công hàm phản đối, yêu cầu phía Trung Quốc điều tra làm rõ, xử lý nghiêm đối với nhân viên công vụ và tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm tàu cá Quảng Ngãi nêu trên.
"Theo thông tin từ các cơ quan chức năng của Việt Nam, tàu cá QNg 90617 TS và 8 ngư dân Việt Nam đang hoạt động bình thường tại vùng biển thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam thì bị tàu hải cảnh Trung Quốc ngăn cản và đâm chìm", Bộ Ngoại giao Việt Nam khẳng định.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cũng nhấn mạnh Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế.
Bà nói rằng hành động của tàu công vụ Trung Quốc đã xâm phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, gây thiệt hại về tài sản, đe dọa an toàn tính mạng và lợi ích hợp pháp của ngư dân Việt Nam, đi ngược lại nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước về việc đối xử nhân đạo với ngư dân và Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc, trái với tinh thần Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), gây phức tạp tình hình và không có lợi cho quan hệ hai nước cũng như việc duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác ở Biển Đông.
Theo bà Thu Hằng, đại diện Bộ Ngoại giao đã giao thiệp với đại diện Đại sứ quán Trung Quốc và trao công hàm phản đối, yêu cầu phía Trung Quốc điều tra làm rõ, xử lý nghiêm đối với nhân viên công vụ và tàu hải cảnh Trung Quốc nêu trên, không để tái diễn những hành động tương tự, đồng thời bồi thường thỏa đáng các thiệt hại cho ngư dân Việt Nam.
