8 năm trước, nữ diễn viên Ấn Độ và là cựu Hoa hậu Thế giới Priyanka Chopra Jonas bất ngờ chuyển tới Mỹ khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp. Chopra (40 tuổi) nói rằng nỗi ám ảnh dai dẳng về làn da trắng của Bollywood là một trong những lý do khiến cô quyết định rời đi.
Trò chuyện với Dax Shepard trên sóng podcast Armchair Expert, Chopra nói rằng ở Bollywood, một nữ diễn viên da trắng có khả năng được lựa chọn cao hơn. Ngay cả ngôi sao có năng lực như cô cũng bị phân biệt đối xử và miệt thị vì làn da sẫm màu, trái ngược với kỳ vọng của nền công nghiệp điện ảnh.
Theo Glamour, nỗi ám ảnh dai dẳng về tiêu chuẩn làn da trắng đối với phụ nữ đã tồn tại rất lâu ở các quốc gia vùng Nam Á, như Ấn Độ hay Pakistan. Người dân ở đó coi da trắng gắn liền với quyền lực, địa vị và sắc đẹp, đã thúc đẩy sự phát triển của thị trường sản phẩm tẩy trắng da.
Để rũ bỏ định kiến "giá trị của bạn phụ thuộc vào màu da của bạn" tại các quốc gia này không hề đơn giản, đó là cả một hành trình dài.
Ám ảnh làn da trắng
Chopra đã kết hôn với ca sĩ kiêm diễn viên người Mỹ Nick Jonas. Cô bày tỏ hối tiếc khi từng xuất hiện trong một quảng cáo kem dưỡng trắng da thuở mới vào nghề.
Trong quảng cáo, cô vào vai một người bán hoa da ngăm phải lòng một chàng trai luôn phớt lờ mình. Khoảnh khắc cô thoa kem dưỡng trắng da, hay còn gọi là kem làm sáng da, anh chàng đã thể hiện sự quan tâm đến cô.
Nhiều phụ nữ Ấn Độ như Chopra được dạy rằng "giá trị của bạn phụ thuộc vào màu da của bạn". Ảnh: @priyankachopra. |
Nữ diễn viên cho biết hiện tại, cô cảm thấy những quảng cáo như vậy gây tổn hại đến lòng tự trọng của những người Ấn Độ có làn da ngăm đen.
Jabeen Waheed, cây viết của Glamour, cũng lớn lên trong một cộng đồng Nam Á nơi những phụ nữ lớn tuổi thường xuyên bàn tán về những cô gái da sẫm màu, cho họ lời khuyên để có làn da sáng hơn.
Những phụ nữ như Waheed được dạy rằng da trắng giúp họ có cơ hội tìm chồng tốt, hứa hẹn vững chắc về hôn nhân và con cái, cũng như đảm bảo "hạnh phúc mãi mãi về sau".
"Tôi là một phụ nữ Pakistan kiêu hãnh, tự hào với những khía cạnh đẹp đẽ trong nền văn hóa Nam Á của mình. Nhưng tôi cũng phải thừa nhận một cách hợp lý các vấn đề xã hội lâu đời đã khiến cộng đồng, đặc biệt là phụ nữ, thất vọng. Một trong số vấn đề nổi bật nhất là nỗi ám ảnh về việc càng trắng càng tốt, và xấu hổ nếu bạn không được như vậy", Waheed nói.
Waheed được những người đến từ các quốc gia khác nhận xét "có làn da tương đối sáng màu so với phụ nữ Nam Á", nhưng những người bên trong cộng đồng lại có nhận xét tiêu cực khiến cô có cảm giác tồi tệ.
Đến hiện tại, cô mới nhận thức được điều đó đã tác động sâu sắc đến quá trình trưởng thành của mình như thế nào.
Những cô gái bị tổn thương lòng tự trọng
Waheed được dạy không nên chơi ngoài nắng quá nhiều, vì làn da cô sẽ đen nhẻm và không thể kiếm được người đàn ông nào vì "suy cho cùng đó là mục đích chính của cuộc đời cô".
"Bây giờ, điều đó nghe thật lố bịch, nhưng hồi tôi còn bé tôi rất sợ việc da ngăm sẽ ngăn cản mình đến với một cuộc sống tốt đẹp", cô bày tỏ.
Kết quả, Waheed bỏ lỡ những buổi dã ngoại trong công viên, những kỳ nghỉ trên bãi biển, những buổi đi chơi sau giờ học với bạn bè. Cô mang một nỗi ám ảnh rằng ánh nắng mặt trời sẽ hủy hoại tương lai và cả cuộc đời mình.
Ở tuổi thiếu niên, khi chuyển đến Dubai trong vài năm, Waheed được giới thiệu về các loại kem dưỡng trắng da và dùng chúng như một nghi thức tôn giáo. Cô còn nhớ lớp kem trắng đục với mùi nồng nặc, rất khó tán đều sẽ chảy xuống mặt như làn nước mưa mỗi khi đổ mồ hôi trong giờ thể dục.
Priyanka Chopra Jonas rời khỏi Bollywood vì không thể chịu đựng ám ảnh dai dẳng về làn da trắng. Ảnh: @priyankachopra. |
Hậu quả của việc tiếp xúc với một xã hội đề cao làn da sáng màu đã đi theo Waheed nhiều năm suốt tuổi thiếu niên cho đến lúc trường thành.
"Tôi khó xây dựng mối quan hệ xã hội lành mạnh với bạn bè quá sợ hãi để cùng họ tham gia hoạt động ngoài trời. Tôi cũng đấu tranh với ý nghĩ rằng đàn ông cảm thấy hấp dẫn bởi chính con người tôi chứ không phải chỉ có làn da. Tôi cũng tin việc né tránh ánh nắng mặt trời khiến sức khỏe tinh thần của mình suy giảm nghiêm trọng".
Chỉ đến khi bước sang tuổi 30, Waheed mới bắt đầu hành trình chữa lành và tạo dựng mối quan hệ tích cực với cách nhìn nhận bản thân về thể chất. Cô phải học rằng làn da sạm đen vào mùa hè không có nghĩa là mình "không đáng yêu" hay "xấu xí", mà điều đó có nghĩa là cô đang tận hưởng cuộc sống của mình theo cách riêng.
"Tìm kiếm vẻ đẹp trong cuộc sống mới là thứ thực sự khiến chúng ta trở nên tỏa sáng", cô nói.
Waheed cũng cho rằng ngày nay, khi mạng xã hội phổ biến hơn, những phụ nữ da ngăm có cơ hội cởi mở bàn luận, vứt bỏ tiêu chuẩn lỗi thời và tự hào về làn da tự nhiên của mình.
Một báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới năm 2019 tiết lộ các sản phẩm làm sáng da chiếm hơn một nửa thị trường chăm sóc da của Ấn Độ. Một năm sau, phong trào Black Lives Matter đã gây ra phản ứng dữ dội trên mạng xã hội toàn cầu đối với các thương hiệu làm đẹp coi thường làn da ngăm đen.
Phong trào đã khiến Johnson & Johnson thông báo sẽ ngừng bán các loại kem quảng cáo trắng da Neutrogena Fine Fairness và Clean & Clear Fairness. Năm 2020, công ty Unilever cũng đổi tên loại kem làm sáng da Fair and Lovely thành Glow and Lovely để tôn vinh một "tiêu chuẩn làm đẹp đa dạng" hơn.