Cá nóc từ lâu được ghi nhận là một trong những loài thủy sản độc hại nhất tại vùng biển Việt Nam. Mặc dù cơ quan y tế liên tục cảnh báo, tình trạng nhiều người tự đánh bắt, chế biến và sử dụng cá nóc vẫn diễn ra phổ biến, dẫn đến nhiều vụ ngộ độc nghiêm trọng.
Cá nóc được cho là chứa chất cực độc, nguy cơ cao gây tử vong nếu ăn phải. (Ảnh minh họa từ Internet)Gần đây, một trường hợp ngộ độc cá nóc được Bệnh viện tiếp nhận trong tình trạng hết sức nguy kịch. Bệnh nhân nhập viện khi đã hôn mê sâu, đồng tử giãn, toàn thân liệt mềm và mất phản xạ. Trước đó một giờ, người bệnh có dùng món cá nghi ngờ là cá nóc.
Hay trước đó, một báo cáo y tế cho biết 9 thành viên trong một gia đình đã gặp phải ngộ độc sau bữa ăn có cá nóc. Trong số này, 4 người rơi vào tình trạng suy hô hấp nặng và phải thở máy, những người còn lại có biểu hiện nhẹ hơn nhưng vẫn bị ảnh hưởng sức khỏe. Những vụ việc như vậy cho thấy mức độ nguy hiểm của loại cá này, dù đã được cảnh báo nhiều năm qua.
Độc tố cực mạnh, khó loại bỏ
Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), chất độc chính có trong cá nóc là tetrodotoxin - một loại độc tố thần kinh có độc tính mạnh gấp hàng trăm lần xyanua.
Độc tố chủ yếu tập trung tại gan, trứng, da và mang cá; một phần nhỏ hiện diện trong thịt. Đặc biệt, vào mùa sinh sản từ tháng 2 đến tháng 7, mức độc tính của cá có Xu hướng tăng lên đáng kể.
Độc tố của loại cá này chủ yếu tập trung tại gan, trứng, da và mang cá; một phần nhỏ hiện diện trong thịt. (Ảnh minh họa từ The Guardian)Điều nguy hiểm nhất là tetrodotoxin không bị phân hủy khi gặp nhiệt. Các cách chế biến thông thường như luộc, chiên, hấp hay nấu ở nhiệt độ cao đều không làm giảm độc tố. Do đó, chỉ cần cá bị dập nát hoặc xử lý sai cách, người ăn vẫn có thể bị nhiễm độc.
Triệu chứng ngộ độc thường xuất hiện sớm, chỉ sau vài phút đến vài giờ. Người bệnh có thể cảm thấy tê môi, choáng váng, buồn nôn, yếu cơ, sau đó diễn tiến nhanh đến khó thở và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Nhận biết cá nóc để phòng tránh
Việt Nam ghi nhận gần 70 loài cá nóc khác nhau, phân bố chủ yếu tại vùng biển miền Trung. Cá thường sống ở tầng đáy, khu vực cát, bùn hoặc gần rạn san hô. Loại cá xuất hiện quanh năm, nhiều nhất vào thời điểm tháng 5 - 6 và tháng 9 - 10.
Một số đặc điểm hình thái giúp nhận biết cá nóc là thân ngắn, da cứng, không vảy, mắt lồi, bụng có thể phình to khi gặp nguy hiểm. Nhiều loài có gai nhỏ ở da, thịt thường màu trắng. Cá cái được đánh giá độc hơn do chứa nhiều trứng. Tuy nhiên, khi cá đã được phơi khô hoặc sơ chế, việc nhận biết bằng mắt thường gần như không khả thi.
Người dân không nên sử dụng cá nóc dưới bất kỳ hình thức nào. Mọi sản phẩm từ cá không rõ nguồn gốc cũng cần được cảnh giác.
Khi có dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc, cần đưa nạn nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức và theo dõi nhịp thở trong lúc chờ cấp cứu.
Xem thêm: 4 loại thực phẩm đại kỵ với thịt vịt, dễ ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe
